Page 115 - Các Chuyên Đề Về Nguy Cư Sức Khỏe

Tuy nhiên trong một sô" nghiên cứu của chúng tôi thấy có một số phong tục

tập quán của người Tày, Nùng ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe mà người cán

bộ y tê cần biết để vận động, thuyết phục giáo dục người dân dần dần thay đổi,

đó là:

- Nhà ở; Người Tày Nùng ở nhà sàn, họ nuôi nhốt gia súc dưới gầm sàn

rất mất vệ sinh và đun bếp trong nhà sàn. Điều này gây ô nhiễm không

khí là điều kiện cho bệnh đường hô hấp, tiêu hoá phát triển. Ngoài ra nhà

sàn người Tày Nùng thưòng mái thấp, nhà rộng, ít cửa sổ nên trong nhà

thường thiếu ánh sáng, tất cả đều bất lợi cho sức khỏe.

- Vệ sinh: Nuôi gia súc thả rông, phóng uế bừa bãi, làng bản chật chội,

đường xá nhiều phân gia súc trong khi nguồn nước ăn nhiều nơi dùng

nước suối không vệ sinh là nguyên nhân phát triển bệnh đường tiêu hóa.

- Cúng bái chửa bệnh: Người Nùng khi có người ốm thường đến nhà thày

bói để đoán ma, sau đó mời thày cúng về cúng ma giải hạn... Điếu này là

không tốt, người Tày tập quán này ít hơn. Khi có người chết người Nùng

thường để người chết lâu trong nhà, có nơi đến 5-7 ngày rất mất vệ sinh.

- Sinh đẻ và nuôi con: Tập quán đẻ nhiều vẫn còn tồn tại ở các bản

Nùng vùng cao, vùng sâu. Tập quán nuôi con của người Tày Nùng thưòng

không đúng với chương trình nuôi con bằng sữa mẹ: Khi sinh con ra, họ

chưa cho con bú ngay mà bú muộn, ăn sam sớm và cai sữa sớm.

2.2.2. Tộc người Thái

Toàn quốc có khoảng hơn 1 triệu người Thái thì ở miền núi phía Bắc có

khoảng 700 000. Người Thái sống chủ yếu ỏ các tỉnh Tây Bắc như: Sơn La

380 000, Lai Châu 180 000, Lào Cai, Yên Bái khoảng 70 000, Hoà Bình khoảng

30 000 người. Người Thái chia ra nhiều ngành Thái Trắng, Thái Đen, Thái Mai,

Mộc Châu, Tày Mương, Tày Thanh, Tày Mưòi, Thổ Bắc. Cũng như người Tày,

người Thái là một dân tộc có trình độ kinh tế, văn hoá tương đối phát triển. Tập

quán của người Thái là sông trong những trong những căn nhà sàn, tập trung

thành những làng bản đông đúc ở những thung lũng hoặc ven sông. Làm ruộng

và nương rẫy là nghề nghiệp chính của người dân tộc Thái.

VKin lẩu" - Uống rượu bản Thái: Troiig các bản Thái, khách đến nhà là

rót rượu mời uống thay cho nưốc chè, nưóc vối của vùng xuôi. Mỗi gia đình có

vài chum để ủ rượu. Khi no đủ, dư dật thì xay gạo nếp mới giã tróc vỏ trấu,

ngâm gạo, nấu xôi, đãi nguội, trộn men thuốc, men lá, ủ vài ba ngày tùy theo

mùa nóng hay lạnh. Khi chum cơm rượu đã bốc mùi thơm là có thể lấy ra cho

vào nồi chưng cất. "Lẩu xiêu'' (rượu cất) của xứ Thái là loại "cuốc lủi" bản địa.

Với người Thái "lẩu xiêu" là thứ rượu toàn năng: dùng để cúng bái, ma chay,

cưới xin, lễ hội, cỗ bàn. Vui thì uống với vợ con, buồn thì ngồi "nhấp chén" một

mình trầm ngâm bên bếp lửa, thỉnh thoảng lại rít thêm một điếu thuốc lào. Còn

rượu cần (lẩu xá) là thứ rượu uống vui có tính chất liên hoan, xòe múa vào

115