Page 114 - Các Chuyên Đề Về Nguy Cư Sức Khỏe

2.4. Văn hóa, phong tục tập quán các dân tộc thiểu sô" chủ yếu phía Bắc

2.4.1. Tộc người Tày, người Nùng

2.4.1.1. Người Tày

Toàn quốc có khoảng 1,2 triệu người Tày thì ở miền núi phía Bắc có tới

l,ltriệu. Người Tày sống chủ yếu ở các tỉnh Đông Bắc như: Cao Bằng khoảng

250 000, Lạng Sơn khoảng 220 000, Hà Giang, Tuyên Quang khoảng 260 000,

Bắc Kạn, Thái Nguyên khoảng 270 000 người... Người Tày là một dân tộc có

trình độ kinh tế, văn hoá, xã hội tương đối phát triển. Tập quán của người Tày

là sông trong những căn nhà sàn, tập trung thành những làng bản đông đúc ở

các thung lũng, chân núi hoặc ven sông... Trồng lúa nước là nghê' nông chính

của người Tày.

2.4.1.2. Tộc người Nùng

Hiện nay có sô" dân khoảng 860 000 người. Ngưòi Nùng có nguồn gốc từ

Trung Quốc, phần lớn sang Việt Nam vào đầu đời Minh và cuối đời Thanh.

Ngưòi Nùng cư trú đan xen vói người Tày và các tộc người khác, trong những

thung lũng nhỏ, ít có điều kiện làm ruộng nước, phải làm nương. Ngưòi Nùng,

không hẳn đã có chung một ngôn ngữ, một văn hóa một tôn giáo. Các nhóm

Nùng Phàn Sình, Nùng An, Nùng Lòi không hiểu tiếng nói của nhau... Do điểu

kiện sống xen kẽ vối ngưòi Tày cho nên một sô" nét văn hóa của ngưòi Nùng ảnh

hưởng bởi ngưòi Tày tương đối rõ. Tuy nhiên, so với người Tày, đời sông kinh tế

văn hóa của người Nùng phát triển ở mức độ thấp hơn.

2.4.1.3. Một số tập quán văn hóa của tộc người Tày, người Nùng

Hầu hết người Tày, người Nùng có các tập quán sau: Tục Ma Nhét (lễ đầy

tháng con); Lễ cúng các bà mụ; ăn Tết vui xuân; Hội Lồng tồng... Dưối đây là

tập quán làm cơm Lam - một nét văn hoá đặc trưng:

Cơm lam là thứ cơm chỉ có ở miền núi, sinh ra từ núi, gắn bó lâu đời vối

một sô" dân tộc có tập quán àn nếp. Cơm lam của người Tày trước đây tương đối

phô biến và thông dụng. Cơm lam làm đơn giản. Chỉ cần bỏ gạo vào ống nứa

tươi non, đổ nưóc xâm xấp phần gạo, hơ cạnh đống lửa, xoay trở cho đểu là cơm

chín. Nguồn gốc sinh ra cơm lam có thể cắt nghĩa dễ dàng, là người dân Tày

thường phải lên nương, lên rừng hàng ngày suốt từ mồ sương đến khi mặt trời

lặn mới về nhà, hoặc cũng có khi ngủ lại rừng. Họ du bạt như thế, không gì tiện

hơn là mang theo bát gạo, chút muối và bùi nhùi lửa. Gặp bữa ở cánh rừng nào,

họ dừng chân bên ngọn suối, nơi đó đã có sẵn cả một rừng nứa non, nứa già. Đôi

khi họ săn bắn được cả thú rừng. Thịt thú rừng nướng ăn vối cơm lam giữa núi

rừng đại ngàn hoang dã thật thú vị, thật đậm đà.

Người cán bộ y tế cồng tác ở vùng ngưòi Tày Nùng, hiểu biết các văn hóa

trên sẽ tiếp cận tốt hơn với cộng đồng từ đó đưa được các giải pháp chăm sóc sức

khỏe phù hợp.

114