Page 117 - Chăm Sóc Sức Khoẻ Bằng Y Học Cổ Truyền

đau lan lên hông và hạ sườn hai vú trướng căng,
đau, điều trị lấy sơ can làm chủ
Phúc trướng: Khi bệnh can thường thấy bụng
trướng ở 2 bên lúc nặng lúc nhẹ hay gặp trong
trường hợp can khí. Nếu như xác định là bệnh can
gây nên trưóng bụng kèm theo có triệu chứng của
tràng vị sau khi ăn càng trưóng nhiều. Trung tiện
được thì đỡ.
Trường hợp bụng to, ăn vào thấy chắc nhưng
không phải là thực, dần dần có tích nưóc, da bụng
dầy lên, gân xanh nổi (tuần hoàn bàng hệ) ấn vào
thấy cứng và đầy thuộc! Đơn phúc trướng cũng gọi
là cổ trướng. Phần lớn là do tình chí uất ức, uống
rượu quá nhiều... mà gây nên.
Chủ yếu là do khí huyết ngưng trệ ở tạng can,
chuyên biến đến tỳ, khí tụ thủy đình. Điều trị phải
dùng phép sơ can kiện tỳ. Chính vì can tỳ khí trệ
thấp trở, người xưa cho rằng không được dùng
phép bổ, nếu bổ tất khí càng ủng kết. Không dùng
phép ôn, nếu dùng phép ôn sẽ làm tân dịch hao
tổn, cấm dùng phép hạ, hạ sẽ làm cho chính khí hư
nhanh, về sau điều trị càng khó khăn.
Huyễn vựng: Đầu váng mắt hoa, vì can huyết
bất túc, can dương, can phong thượng xung, cũng
có khi là can nhiệt là do can dương thượng xung
kèm theo có đau căng 2 bên thái dương. Điều trị
chứng này không nên tách rời dưỡng huyết, tiềm
dương, thanh nhiệt dùng thuốc dưỡng huyết làm

118