Page 121 - Chăm Sóc Sức Khoẻ Bằng Y Học Cổ Truyền

vượng hơn bên trái, ở giai đoạn hôn mê thấy mạch
phù đại huyền khẩn mà sác, mạch thôn vượng hơn
mạch xích, trong án vô lục.
Mạch huyền không phải hoàn toàn là can bệnh
và ngược lại can bệnh đều phải thấy mạch huyền.
Khi thấy mạch huyền cần phải phân biệt chứng hậu.
Rìa lưỡi đỏ có gai màu xanh tím: Quan sát rìa
lưỡi hai bên có thê biết được diễn biến của bệnh
can: Hồng là do can nhiệt. Hồng mà có gai là do
can hỏa, nếu có những mốt như dầu kim hoặc từng
đám màu xanh tím là có hiện tượng ứ huyết ỏ bên
trong và có biểu hiện đầy tức đau mạng sườn.
Lưỡi cứng và ngắn: Lưỡi chứng vận dộng khó
khăn, hoặc có ngắn lại là hiện tượng thường thấy
trong chứng can phong.
Mặt xanh: Xanh là màu sắc của can. ở người có
bệnh gan mãn thấy vùng trước trán trắng xanh,
hoặc màu vàng sậm. Trẻ con bị cấp kinh phong do
can nhiệt gây nên thường thấy mặt xanh và gân
xanh nổi lên. “Mạn kinh phong” do can vượng tỳ
thược thì biểu hiện sắc mặt trắng xám.
Còn rất nhiều triệu chứng khi can bị bệnh như
đau đầu, mắt đỏ, ù tai... nhưng cũng thường thấy
xuất hiện khi các tạng khác mắc bệnh nên không
đề cập tới.

122