Page 71 - Bí Quyết Thi Đậu THPT Quooac Gia Môn Văn

trong thơ Huy Cận, hình ảnh cánh chim hoàn toàn cách tân đổi mới. ơ đây
không phải là một đàn chim, một bầy chim trên đường bay về tổ về rừng tìm
nơi trú ẩn. Với Huy Cận, chỉ một cánh chim chiều, cánh chim lạc loài, bé nhỏ,
mong manh trước trời rộng sông dài, toát lên hai hình ảnh hoàn toàn đôi lập.
Giữa không gian bao la rộng lớn với trời rộng sông dài, lại xuất hiện một cánh
chim chiều lẻ loi, bé nhỏ càng tạo cho cảnh vật thêm buồn hơn, hiu hắt hơn,
mênh mông hơn. Từ gọi ''chim nghiêng” vừa hiện thực vừa lãng mạn gợi người
đọc hình dung cánh chim đang chở nặng cả bóng chiều, đang nghiêng mình chúi
xuông trên mặt nước, càng thấy cánh chim bé nhỏ hơn, mong manh hơn và hình
ảnh cánh chim hàm ẩn một vẻ đẹp khác. Phải chăng, cánh chim chiều kia,
tượng trưng cho hình bóng thi nhân, khi cánh chim chở nặng cả bóng chiều,
khác gì người thi nhân cũng đang chở nặng nỗi nhớ nhà, nhớ quê và nhớ cả tình
yêu non nước. Quả thật; “Thơ Huy Cận chính là tâm hồn Huy Cận”.
Liên hệ: Nhớ đến cánh chim chiều trong “Tràng Giang” của Huy Cận, chúng
ta lại liên tưởng cánh chim chiều trong hồn thơ “Thu” của Chế Lan Viên cũng
mang một cảm nhận, một hình ảnh như thế, qua lời thơ: “Chao ôi! mong nhớ ôi
mong nhớ. Một cánh chim thu lạc cuối ngàn”. Phải chăng, chính nguyên nhân
thời đại đã chi phối hồn thơ của thi nhân và để lại cho nền thơ ca Việt Nam
những hồn thơ bất hủ.
2. Hai câu còn lại: Nỗi nhớ nhà, ẩn chứa nỗi niềm về tình yêu quê
hương non nước trong tâm hồn Huy Cận.
“Lòng quê dợn dợn vời con nước
Không khói hoàng hôn cũng nhớ nhà”.
Huy Cận, ánh mắt thi nhân vẫn hướng về những con nước từ xa trên sông
chiều ấy. Với tiếng gọi: “Lòng quê dợn dợn vời con nước”. Điệp từ láy gợi hình
“dợii dợn” là giây phút, nhà thơ nhìn những con sóng nước từ xa đang nhấp nhô,
tung tăng, chính là lúc con sóng tình dạt dào khơi nguồn trong tâm hồn Huy
Cận và người thi sĩ bật lên tiếng gọi “lòng quê”. Tiếng gọi “lòng quê” như đưa
Huy Cận tìm về kỉ niệm, về nơi chôn nhau cắt rốn của một thời thơ ấu với “Cái
làng sơn cước heo hút vùng Hương Sơn - Hà Tĩnh, có dòng sông Thâm, có núi
Mồng Gà” là quê hương Huy Cận và nỗi nhớ ấy, Huy Cận đã bật lên tiếng thở
dài: “Không khói hoàng hôn củng nhớ nhà”, vẫn nhịp thơ 2/2/3 trầm buồn, sâu
lắng, lời thơ này Huy Cận ảnh hưởng trong bài thơ “Hoàng hạc lâu” của Thôi
Hiệu (một nhà thơ nỗi tiếng của Trung Quôc cách đây hơn năm trăm năm về
trước). Thôi Hiệu đứng trên lầu Hoàng Hạc nhìn khói sóng trên sông lúc hoàng
hôn, Thôi Hiệu nhớ về quê nhà và viết lên hai câu thơ nổi tiếng: “Nhật mộ
hương quan hà xứ thị. Yên ba giang thượng sử nhân sầu”. Tản Đà có dịch: “Quê
hương khuất bóng hoàng hôn. Trên sông khói sóng cho buồn lòng ai”. Với Huy
Cận dù vay mượn thơ của Thôi Hiệu để nói lên nỗi nhớ nhà nhưng thi pháp Huy
Cận hoàn toàn cách tân đổi mới. Đặc biệt với từ phủ định “không” ở đầu câu:

70