Page 173 - Bí Quyết Thi Đậu THPT Quooac Gia Môn Văn

II. PHẨN TRỌNG TÂM
Bao nỗi nhớ thấm dẫm trong tăm hồn thi nhãn một thời kháng chiến.
1. Phân tích bôn câu đầu: Nhà thơ nhớ về cảnh vật Tây Bắc một thời
kháng chiến.
“Nhớ bản sương giăng, nhớ đèo mây phủ
Nơi nào qua lòng lại chẳng yêu thương?
Khi ta ở chỉ là nơi đất ở
Khi ta di đất đã hóa tâm hồn!”
(trích “Tiếng hát con tàư - Chế Lan Viên)
Nhà thơ Chế Lan Viên từ “Điêu tàn” đã tìm được “Ánh sáng và phù sa”, mở
ra cho thi nhân một bước ngoặt mới trong cuộc đời thơ và cuộc đời của người thi
sĩ trước thời đại mới. Nhà thơ lại nhớ về một thời kháng chiến, suô't bao nhiêu
năm dài được sông trong lòng nhân dân, giữa lòng quê hương Đất nước. Bước
chân của nhà thơ đã đi qua nhiều miền Đất nước từ Việt Bắc, Tây Bắc,... đã để
lại trong lòng thi nhân bao kỉ niệm đẹp, bao tình yêu và nỗi nhớ, được tái hiện
trong kí ức của thi nhân như những thước phim quay chậm, đưa người thi sĩ bật
thành tiếng gọi;
“... Nhớ bản sương giăng, nhớ đèo mây phủ
Nơi nào qua lòng lại chẳng yêu thương?”
Nỗi nhớ đầu tiên của thi nhân là những bản làng với cuộc sống thầm lặng,
cần cù của người dân Tây Bắc chìm khuất giữa núi rừng rồi nhớ những con đèo
thoải dôh, hòa cùng những áng mây bao phủ như ôm ấp một tình yêu quê hương
non nước giữa đâ't trời. Hình ảnh “Bản sương giăng” kết hợp với “Đèo mây phủ”,
gợi lại cảnh núi rừng mịt mù, xa xôi cách trở trước cái hùng vĩ của thiên nhiên.
Đặc biệt từ “Nhớ” ở đầu câu và giữa câu, thế hiện một tình yêu tha thiết bồi hồi
trong tâm hồn người thi nhân đang nhớ về Tây Bắc, gợi cho chúng ta liên tưởng
về Việt Bắc trong hồn thơ Tô’ Hữu cũng mang một nỗi nhớ như thế với lời thơ:
“Nhớ gi như nhớ người yêu. Trăng lên đồi núi nắng chiều lưng nương”. Phải có
một tình yêu thiên nhiên thâm đẫm trong tâm hồn thi nhân thì mới có những
vần thơ giàu sức biểu cảm, sâu lắng đến thế. Rồi, nhà thơ tự hỏi và khẳng định
với lòng mình: “Nơi nào qua lòng lại chẳng yêu thương?”. Quả thật, bao năm
tháng trong kháng chiến trên vùng đất Tây Bắc ngày ấy, vẫn mãi mãi in sâu
bao kỉ niệm trong lòng người ra đi, đâu dễ nào quên với những bản làng mờ
trong sương, những đèo cao dô’c núi với mây chiều bao phủ, những ngả đường
hành quân với bao vất vả gian khổ, nắng mưa dãi dầu vẫn in sâu trong lòng
người đi đầy ắp bao kỉ niệm của một thời kháng chiến, là thứ nhu cầu tinh thần
làm cho đời sông nội tâm của nhà thơ thêm phong phú chính là chất liệu cho sự
sáng tạo nghệ thuật là thiên chức của người nghệ sĩ chân chính. Và hai câu thơ

172