Page 62 - Bản Sắc Văn Hóa Việt Nam

Để giải tán công xã có hai cách. Cách thứ nhất
lá sử dụng thương nghiệp, chuyển kinh tế tự cung,
tự cấp thành kinh tế háng hóa. Cách này rất dễ
nhưng tự nó sẽ dẫn tới một tầng lớp thương nhân
hùng mạnh làm chủ kinh tế vả có khả năng thay
đổi triều đại. Cách thứ hai là dùng bạo lực, nhưrig
cách này sẽ dẫn tới sự nổi dậy của toàn thể nhân
dân và ngoại xâm sẽ vào ngay tức khắc. Ket quả,
Việt Nam có một kinh tế tự túc ở hai cấp, cấp quốc
gia, cấp làng xã, một chính trị phong bế vá một
văn hóa tự mãn tự túc; một truyền thống nghèo
khổ, tuy về mặt văn hóa mà nói, đó là một văn hóa
rất cao.

Nhận xét dưới đây của J.K. Fairbank nói về
Trung Quốc rất đáng cho ta suy nghĩ, vì nó cũng
áp dụng phần nào cho nông thôn Việt Nam.
"Đối với người M ỹ và người châu Âu với mức
sống vật chất cao hơn của họ, điều kinh ngạc về
nông dân Trung Quốc là khả năng duy trì một đời
sống văn hóa cao trong những điều kiện nghèo nần
như vậy. Câu trả lời là ở trong các thể chế xã hội
của họ, ỉả cái đã đưa các cá nhân của từng gia đình
qua cắc chặng đường và các bất hạnh của đời sống
con người tới những khuôn khổ hành vi đã ăn sâu.
Các thể chế và các khuôn mẫu hành vi này là thuộc
loại cổ xưa nhất và thuộc vào những hiện tượng xã
hội bền vững nhất thế giới. Trung Quốc là một pháo
đài của chế độ gia đình và sức mạnh và sức ì của
nó cũng bắt nguồn từ đó" (12).

64