Page 59 - Bản Sắc Văn Hóa Việt Nam

lợi. Làng xã ra đời trong cái môi trường sinh thái
học này, do đó nó rất vững chắc. Không phải ngẫu
nhiên mà làng xã dưới những hình thức khác nhau,
tồn tại hàng ngàn năm cho đến giờ. Một khi cái
làng là vật do người dân tạo ra, thì nó là tài sản
chung của mọi người dân trong làng, ông vua và
dòng họ, bộ máy quan lại không có quyền nhường
tái sản này cho bất kỳ ai, họ là những người quản
lý tài sản. Neu ông vua không làm được nhiệm vụ
này thì họ phải thay đổi vua, thay đổi triều đại để
tìm bộ máy quản lý thích hợp. Nhân dân trong khi
chò đợi người lãnh đạo, trực tiếp đứng lên bảo vệ
lấy làng xóm mình. Ai tỏ ra xứng đáng hi sinh nhiều
nhất để cứu nước, người ấy sẽ được toàn dân theo,
bất chấp gia thế, tài sản, nguồn gốc xuất thân.
5. Nếu như vãn hóa Triều đình, chính thống,
lấy Tổ quốc, nghĩa vụ thần dân làm nội dung thống
nhất, thì văn hóa làng xã mà ngứời ta hay gọi là
vãn hóa dân gian có một nội dung khác. Nội dung
của nó là ý thức hệ của công xã nông thôn, đòi hỏi
bình đẳng, công bằng, chống đối xử bất công với
những người dân cày, phụ nữ, ca ngợi tình yêu nam
nữ, tinh thần lao động vá có những yếu tố dân chủ
và xã hội chủ nghĩa. Nó hết sức phong phú và mang
nhiều hình thức đa dạng: tục ngữ, ca dao, các bái
hầt, chèo, tuồng đồ, truyện Nôm, huyền thoại dân
gian. Nó thường mang sắc thái địa phương, về hát
chẳng hạn, có hát dặm, hát ví, hát quân, hát phường
vải... có diễn đạt khác nhau ở từng địa phương và
gắn liền với sinh hoạt, lao động của người dân.

61