Page 369 - Bản Sắc Văn Hóa Việt Nam

Thứ ba, hội thê nào cũng phải có nữ, không có
nữ không thể có hội hè gì hết. Vá then chốt của
mọi hội hè là để nam nữ gặp nhau, trao đổi tâm tình.

Thứ tư, hội thế nào cũng có ca dao hát và các
trò lấy văn chương làm cơ sở ở một tộc người ai
cũng làm thơ.
Thứ năm, trong một xã hội nông nghiệp, hội lễ
do chu kì nông nghiệp quyết định, trước hết là chu
kì cây lúa nước.
Các đặc điểm này đan xen váo nhau, không tài
nào tách riêng ra được. Tách một yếu tố ra để xét
chẳng qua vì nhu cầu nêu bật một yếu tố nào đó
mà thôi. Yeu tố này có thể nổi bật đến mức che mờ
các yếu tố khác nhưng trong tâm thức người dân
quen với cuộc sống nông nghiệp không có tình trạng
một yếu tố duy nhất chi phối toàn bộ một lễ hội
như ta có thể thấy ở một cư dân công nghiệp.

2. Ta tạm thời xét trước vai trò của sinh hoạt
nông nghiệp, xuất phát từ nghề trồng lúa tới lễ hội
ở hai m ặt: thòi gian vá nội dung của ý nghĩa
phồn thực.
- Lễ hội chỉ có thể tổ chức vào dịp nghề nông
rảnh rang, đồng thời do vụ thu hoạch có được lúa
tiền để tiêu pha đôi chút bù đắp bao tháng trời hai
sương một nắng. Lúa có thể có hai vụ, mà chủ yếu
lá vụ tháng mười, sau đó là vụ tháng năm. Không
phải ngẫu nhiên nhân dân nói "Thánggiêng là tháng
ăn chơi". Trong tác phẩm "60 lễ hội truyền thống
Việt Nam" của Thạch Phương và Lê Trung Vũ, chỉ

371