Page 325 - Bản Sắc Văn Hóa Việt Nam

1. Giữa Đạo giáo Trung Hoa với tín ngưỡng Việt
Nam có hai sự khác nhau cơ bản, không thay đổi
trong lịch sử:
Một là Đạo giáo Trung Hoa, dù có gốc gác dân
gian, vẫn chuyển hóa thành một học thuyết mang
tính chất trí thức và quý tộc cũng như các thành
tựu khác của văn hóa Trung Hoa. Từ thời Hạ (ba
ngần năm trước công nguyên), văn hóa Trung Quốc
đã là đặc quyền của trí thức quý tộc. Chính tầng
lớp này biến mọi giá trị nhân dân thành học thuyết
và biểu hiện từ triết học, chính trị, tôn giáo đến
phong thủy, y học, dược học, thủ pháp, hội họa, văn
học, ngay cả nấu ăn, vũ đạo, võ thuật... Việt Nam
không có tầng lớp trí thức để thể chế hóa các tín
ngưỡng. Nó sẽ vay mượn cách thể chế hóa của Trung
Hoa trong khi về nội dung vẫn là những biểu hiện
của linh hồn giáo. Điều này trở thành dễ dàng với
lí thuyết "Tam giáo đồng nguyên" do Đào Hoàng
Cảnh đề xướng vào thế kỷ thứ VI. Trong thời nội
thuộc Hán, vá sau này, cả trong thời độc lập, Đạo
giáo Trung Quốc chỉ tồn tại ở lớp quan lại Trung
Hoa và một vài ông vua, quan lớn Việt Nam. Còn
nhân dân không biết đến nó.

Hai là, do sự tiếp xúc với vãn hóa Hán, có sự
cấu trúc hóa lại mọi hình thức các tín ngưỡng bản
địa gốc ĐNA để bảo vệ nội dung cố hữu của tín
ngưỡng cha ông. Có hai nguyên lí cơ bản của hệ tín
ngưỡng náy đã làm cho nó duy trì bền vứng bản
sắc ĐNA.

327