Page 89 - AllbertEstens

J. L. Hall đã dùng loại lade này để kích thích một chùm nguyên

tử neon nhanh (v = 0,00lc) và quan sát sự huỳnh quang cộng

hưỏng, độ dịch chuyển Doppler ngang được xác định với độ

chính xác 6xl0'3.

Trong số các phương pháp khác, đáng nhắc đến là cuộc thí

nghiệm do J. c . Haíele và R. E. Keating tiến hành năm 1971.

Trong đó người ta đưa các đồng hồ nguyên tử lên hai máy bay

chở khách bay vòng quanh Trái Đất, một bay theo hướng Đông

và một bay theo phía Tây, sau đó so sánh các đồng hồ khi máy

bay trỏ về mặt đất. Kết quả cho thấy đồng hồ bay theo hướng

Đông bị chậm 59 ± 10 ns (dự kiến: 40 ± 23 ns, có tính đến hiệu

ứng theo lý thuyết tương đối rộng, lns = 10'9 giây), còn đồng hồ

bay theo hưống Tây nhanh thêm 273 ± 7 ns (dự kiến: 275 ± 21

ns). Độ chính xáe của thí nghiệm này tuy không cạnh tranh

được với các thí nghiệm khác lúc bấy giờ, nhưng bản thân cuộc

thí nghiệm, do tính chất hiển hiện của sự dãn thời gian trong

thí nghiệm, là rất hấp dẫn.

Những thí nghiệm có nhiều triển vọng đạt độ chính xác

rất cao hiện đang được tiến hành là các thí nghiệm sử dụng

vòng tích luỹ iôn nặng được phát triển vào cuốỉ những năm

1980. Các thí nghiệm tiến hành ở Viện Max Planck về Vật lý

hạt nhân ỏ Heidenberg đã cho kết quả về sự dãn thời gian với

độ chính xác cõ 10'7 (R. Grieser và các cộng sự, 1994). Các kết

quả mới hơn (G. Saathoff và các cộng sự, 2003) đạt độ chính xác

cao hdn nhưng vẫn ỏ bậc độ lốn 10 7. Những độ chính xác bậc

cao hơn, tối khoảng 10 9, đã được xem là có thể thực hiện được,

thí dụ như bằng cách so sánh các đồng hồ nguyên tử trên vệ

tinh và ở dưới mặt đất trong cuộc thí nghiệm đang được nhóm

hợp tác Düsseldorf - Bremen - Berlin chuẩn bi.

Như vậy là cho đến nay, không chỉ là các thí nghiệm kể

trên mà tất cả các thí nghiệm đã được tiến hành, trong phạm vi

87