Page 305 - AllbertEstens
P. 305

(sự  không  bảo  toàn)  tính  chẵn  lẽ  được  xác  nhận  bằng  thực



                                                            nghiệm  6 tháng sau đó, người ta đã thành công thống nhất được

                                                            tương  tác  yếu  với  tương  tác  điện  từ  (S.  Glashow,  A.  Salam, s .






                                                            Weinberg,  1967 -  1968) và sau đó lại chứng minh rằng lý thuyết



                                                            thông n hất này cũng có thể tái chuẩn hóa được (G. 'tHooft và M.



                                                            Veltman,  1971)  như QED và  QCD.  Các hạt lực giả  thiết của  lý



                                                            thuyết cũng đã  được phát hiện bằng thực nghiệm: z °   năm  1973



                                                            và w *   năm   1983 (C. Rubbia, s .   van der Meer).






                                                                              Ba bộ phận trên đây của lý thuyết trường lượng tử (QED,



                                                             QCD và QFD) họp thành cái khung lý thuyết cơ sở hiện nay của



                                                             vật lý hạt gọi là  Mô hình  Chuẩn. Theo Mô hình này,  ta có bức



                                                             tranh  sau  đây  về cấu  trúc  sâu  nhất  của  vật  chất  bao  gồm  các



                                                             "hạt vật  chất"  (hai  loại:  lepton  quark;  các  phản  hạt của  chúng


                                                             không nêu rõ trong bảng) và các "hạt lực" (tương tác) (y; w  * ,  z ° ;





                                                             8 gluon; các hạt Higgs chưa được phát hiện bằng thực nghiệm):









                                                                                                CÁC HẠT VẬT CHẤT                                                                                         CÁC HAT LƯC


                                                                                                                                                                                                                                                       •
                                                                          L



                                                                         E                                       e                                                ve                                                        Y


                                                                         p
                                                                                                                 n                                                vn                                             w \ W, z°

                                                                         T


                                                                         o                                       I                                                Vt                                   các hạt Higgs (?)



                                                                         N





                                                                         Q                                                                                         Ur
                                                                                                                                                                   UG


                                                                                                          de                                                       UB
                                                                         u



                                                                                                          Sr                                                       CR

                                                                         A                                SG                                                       CG                                  Các gluon (8 hạt)



                                                                                                           SB                                                       CB


                                                                         R



                                                                                                          bG

                                                                          K                                                                                         tß







                                                             Chú  thích,  e:  electron,  ự.  muyon,  x:  tau,  ve:  nơtrino  electron,  VM;  ndtrino


                                                             muyon, vt:  nơtrino tau; d:  quark xuống, u:  quark lên, s: quark lạ, c: quark



                                                             duyên, b:  quark đáy, t:  quark đỉnh;  R: đỏ; G: lục, B: lam, y: photon, W1 và


                                                             z°: các bozon trung gian.








                                                                                                                                                                                                                                                    303
   300   301   302   303   304   305   306   307   308   309   310