Page 310 - AllbertEstens

tương tác cơ bản kể cả tương tác hấp dẫn hay không ?

Câu hỏi 8: Cái gì tạo ra cấp bậc (hierarchy) trong các

thang khối lượng cần có để mô tả các tương tác cơ bản ?

Hiện nay hạt nặng nhất đã biết trong Mô hình Chuẩn là

quark đỉnh có khối lượng tương đương năng lượng 175 GeV. Các

hạt Higgs chưa phát hiện được có khối lượng dự kiến cũng tương

tự, khoảng từ 100 đến vài 100 GeV. Song đã có lý do để thấy

rằng trong lý thuyết thông nhất tương lai phải xuất hiện nhũng

thang khốỉ lượng lớn hơn rất nhiều, có thể là vào cỡ 1016 GeV đối

với sự thống nhất các tương tác điện - yếu và mạnh, và vào cỡ

1018 GeV đối vối sự thông nhất cả tương tác hâp dẫn nữa. Tỉ sô'

khốỉ lượng giữa quark đỉnh vối electron là khoảng 350.000 so

với 1, tỉ sô' này sẽ chẳng có gì là đáng kể nếu đem so sánh với tỉ

sô" khổng lồ giữa các thang năng lượng thống nhất vừa nói với

thang năng lượng khoảng 100 GeV điển hình của Mô hình

Chuẩn với quark đỉnh và các hạt Higgs giả thiết.

Làm thế.nào bằng các nguyên lý cơ bản hiểu được sự nhảy

vọt “vĩ đại” từ một mức lên mức tiếp theo trong cấp bậc của các

thang năng lượng ? Đó là “vấn đề câp bậc” (hierarchy problem)

được đặt ra trong Câu hỏi 8 - vấn đề mà theo nhiều nhà vật lý là

cấp bách nhất trong tất cả các vấn đề nẩy sinh từ Mô hình

Chuẩn.

2 . S ự m ỏ r ộ n g s i ê u đ ố i x ứ n g M ô h ìn h C h u ẩ n

Có hai con đưòng để vượt qua vấn để cấp bậc. Theo một

con đường, một sô' hoặc tất cả các trạng thái của Mô hình Chuẩn

là những trạng thái phức hợp (composite); theo một con đường

khác, các trạng thái này là cơ bản.

Nếu các hạt Higgs không phải là cơ bản mà có câ'u trúc ở

một thang khôi lượng A thì A cỡ < 103 GeV/c2 = 1 TeV/e2 sẽ nhất

Q f l Q