Page 190 - AllbertEstens

Mục đích ban đầu của Bell là nghiên cứu vấn để các tham

số ẩn bị cấm bởi định lý von Neumann. Loại lý thuyết sử dụng

các tham sô" này còn được yêu cầu là có tính cục bộ theo nghĩa

của vật lý học cổ điển: Nếu hai hạt ỏ cách xa nhau (trong không

gian) thì một phép đo đối vối một hạt trong sô' đó không làm

nhiễu hạt kia theo bất kể cách nào. Các hậu quả của một phép

đo là cục bộ. Vì theo lý thuyết tương đối hẹp, các tín hiệu không

thể lan truyền nhanh hơn ánh sáng cho nên ta có thể tiến hành

hai phép đo ỏ cách xa nhau một cách thích hợp (rất xa nhau

trong không gian và rất gần nhau về thời gian khiến ánh sáng

cũng không kịp liên hệ chúng vối nhau) sao cho không có thông

tin liên lạc giữa chúng. Khi đó ta nói rằng ta có tính cục bộ

Einstein.

Lý thuyết tham sô" ẩn chấp nhận khái niệm trên được gọi

là lý thuyết tham số ẩn cục bộ. Nó có thể được phân biệt vối cơ

học lượng tử bằng những thí nghiệm thích hợp. Bell đã đưa ra

một đại lượng đo được cho phép thực hiện sự phân biệt đó theo

một bâ't đẳng thức - b ất đẳng thức Bell. Đại lượng này biểu

thị một độ tương quan s giữa hai hạt được tạo ra đồng thời từ

cùng một nguồn. Giá trị của s tiên đoán theo lý thuyết tham số

ẩn (hidden variables theory: HVT) khác với giá trị tiên đoán

theo cơ học lượng tử, cụ thể là (bất đẳng thức Bell): Shvt^ 2 Phụ

lục ở cuối bài này sẽ giới thiệu một cách đơn giản suy ra bất

đẳng thức này.

Năm 1972, s. Freedman và J. Clauser đã thực hiện một

thí nghiệm cho thấy sự vi phạm bất đẳng thức Bell, song kết

quả này chưa được xem là khẳng định vì thí nghiệm chưa đạt độ

chính xác cần thiết. Thí nghiệm thành công đầu tiến là của

nhóm A. Aspect ở Viện Quang học Orsay năm 1982 trong đó các

tác giả xét một hệ hai photon và đo độ phân cực của chúng.

Trong thí nghiệm thứ nhất, hai photon có tương quan (trong

188