Page 33 - ABC Về Hiếp Pháp

Tư tưởng pháp quyền xuất phát ở phương Tây
từ thời La Mã và được phát triển hoàn chỉnh bởi
thuyết chủ nghĩa hợp hiến (hoặc chủ nghĩa lập hiến
- constitutionalism) - học thuyết chính trị, pháp lý cho
rằng quyền lực nhà nước phải được quy định bởi hiến
pháp, nhà nước phải quản lý xã hội theo hiến pháp, có
nhiệm vụ trước hết là nhằm phục vụ cộng đồng và bảo
vệ các quyền, tự do của con người. Như vậy, giữa pháp
quyền và hiến pháp có mối quan hệ không tách rời. Từ
trước đến nay, những tư tưởng pháp quyền luôn là nền
tảng cho nội dung và phản ánh tính chất tiến bộ của các
bản hiến pháp.
Cần phân biệt giữa pháp quyền (rule of law) và
“cai trị bằng pháp luật” (rule by law). Trong nhà nước
cai trị bằng pháp luật, luật pháp là một công cụ của
chính quyền để cai trị xã hội và nhà cầm quyền ở
trên pháp luật. Trái lại, trong nhà nước pháp quyền,
không một chủ thể nào, kể cả chính quyền, được
vượt qua luật pháp; mọi chủ thể đều bình đẳng trước
luật pháp, nhà nước phải hành động trong khuôn
khổ luật pháp và luật pháp là công cụ điều chỉnh
quyền lực của chính quyền.

Câu hỏi 17

Tam quyền phân lập là gì? Thể hiện qua hiến
pháp như thế nào?

Tam quyền phân lập là nội dung học thuyết của
Montesquieu, trong đó phân chia quyền lực nhà nước
cho ba nhánh lập pháp, hành pháp và tư pháp. Mục

| 31