Page 38 - ABC Về Hiếp Pháp

Chủ nghĩa hợp hiến giúp giải quyết tình thế luẩn
quẩn của nhân loại mà một tác giả đã chỉ ra, đó là:
“Bất cứ thiết chế nào sử dụng đủ quyền lực để bảo vệ tôi
khỏi bị hàng xóm cướp bóc, tất có thể sử dụng đủ quyền
9
lực để phá hủy hoặc nô lệ hóa tôi” . Nói cách khác, một
khi chúng ta được giải thoát khỏi tình trạng vô chính
phủ thì rất có thể sẽ sớm bị kìm kẹp bởi một chính
thể chuyên chế. Bằng việc ấn định rạch ròi những giới
hạn quyền lực của chính quyền và thiết lập những cơ
chế để giám sát, ngăn ngừa sự lạm dụng quyền lực
đó, chủ nghĩa hợp hiến là công cụ giúp nhân loại giải
quyết nghịch lý này.

Tuy nhiên, cần thấy rằng tuy gắn liền với hiến
pháp, song không phải mọi quốc gia có hiến pháp
thành văn đều thực thi chủ nghĩa hợp hiến, trong
khi có những quốc gia có hiến pháp không thành
văn, tiêu biểu như nước Anh, lại rất tuân thủ những
nguyên tắc này. Nói cách khác, khi nói đến chủ nghĩa
hợp hiến, điều quan trọng nhất không phải là có một
bản hiến pháp, mà là văn hóa, truyền thống chính
trị của một quốc gia cho phép bảo đảm rằng chính
quyền chỉ có thể làm những gì trong giới hạn được
nhân dân cho phép.

Một điểm nữa là những chế định về giới hạn quyền
lực trong hiến pháp thường không đủ để ngăn chặn
sự lạm dụng quyền lực của chính quyền. Chính vì
vậy, hiến pháp cần có thêm những quy phạm khác để
phòng ngừa những hành vi vi hiến – mà thực chất là
9 Janes Holmes, Women, Men, and Politeness, Language Arts &
Disciplines, 1995, tr.270-271.

36 |