Page 37 - ABC Về Hiếp Pháp
P. 37
Câu hỏi 19
Chủ nghĩa hợp hiến là gì? Liên hệ với hiến pháp
như thế nào?
Theo Từ điển Stanford (Stanford Encyclopedia of
Philosophy), chủ nghĩa hợp hiến (constitutionalism, còn
được gọi là chủ nghĩa lập hiến, chủ nghĩa hiến pháp)
là một tư tưởng xuất phát từ các học thuyết chính trị
của John Locke và những người sáng lập ra Hiến pháp
Mỹ, theo đó quyền lực chính quyền cần phải được giới
hạn về mặt pháp lý và chính phủ phải tuân thủ những
giới hạn đó trong hoạt động. Theo một định nghĩa
khác, chủ nghĩa hợp hiến có nghĩa là “một tập hợp ý
tưởng, thái độ và khuôn mẫu hành động phản ánh nguyên
tắc là thẩm quyền của chính phủ xuất phát từ người dân và
bị giới hạn bởi hiến pháp” .
7
Như vậy, có thể thấy chủ nghĩa hợp hiến và hiến
pháp có mối quan hệ không tách rời. Tất cả những
đặc điểm bản chất của chủ nghĩa hợp hiến, từ quyền
lực tối cao của nhân dân, giới hạn của quyền lực nhà
nước và việc giám sát, kiểm soát quyền lực...đều
được thể hiện trong hiến pháp. Chính vì vậy, có quan
điểm cho rằng, chủ nghĩa hợp hiến (hiểu theo khái
niệm miêu tả) thực chất là một định chế chính trị
được xây dựng vận hành dựa trên một đạo luật tối
8
cao là hiến pháp .
7 Don E. Fehrenbacher, Sectional Crisis and Southern
Constitutionalism, Louisiana State University Press, 1995.
8 Giovanni Sartori, The Theory of Democracy Revisited, Chatham
House Publishers, 1987, tr.309.
| 35
