Page 164 - Nhân Vật Lịch Sử Tiêu Biểu

nói và ngòi bút tuyệt vời của Nguyễn Trãi có sức mạnh chảng kém
gì “cả vạn quân thiện chiến”. Vê thành công của tư tưởng chiến
lược này, chính Nguyễn Trãi đã viết trong Lam Sơn thực lục như
sau: “Xưa quân sĩ đói thiếu thì lại nhờ vào lương của giặc mà lương
của ta thêm đầy đủ, xưa khi quân sĩ trôn tan, thì lại nhờ vào binh
của giặc trở giáo đánh nhau. Phàm cung tên, giáo mộc của giặc đểu
là chiến khí của ta, vàng bạc châu báu của giặc đều là quân tư của
ta; cái nó dùng để hại ta ngược lại lại hại nó, cái nó muốn dùng để
đánh úp ta, ngược lại lại đánh nó”1.
Như một quy luật, trên cơ sỏ giành được những thắng lợi có ý
nghĩa quyết định trên chiến trường, dân tộc ta biết dùng những
biện pháp chính trị, ngoại giao khôn ngoan và thích hợp để kết
thúc chiến tranh. Trong cuộc kháng chiến chôYig quân Minh xâm
lược, Nguyễn Trãi đã nêu lên tư tưởng kết thúc chiến tranh mang
tinh thần đại nghĩa cao cả. Đó là tinh thần “nghĩ về kế lâu dài của
nước nhà” để “sửa hòa hiếu cho hai nước” và “tắt muôn đòi chiến
tranh”a. Những quan điểm cd bản trong tư tưởng quân sự của
Nguyễn Trãi đi vào thực tiễn đã góp phần to lớn vào thắng lợi của
cuộc kháng chiến chông quân Minh xâm lược.
Về hoạt động thực tiễn quân sự, trong Bộ chỉ huy nghĩa quân
Lam Sơn, Nguyễn Trãi giữ cương vị quan trọng thứ hai sau Lê
Lợi, là người có công lao đứng đầu vê' việc giúp rập vua. Suốt
những năm kháng chiến gian nan, ông luôn ở bên cạnh Lê Lợi để
bàn mưu tính kế đánh đuổi quân thù. Ông là người ủng hộ nhiệt
thành kê hoạch chuyển hướng chiến lược tiến công vào Nghệ An
xây dựng căn cứ mới của tướng Nguyễn Chích. Được ông ủng hộ,
Bộ chỉ huy nghĩa quân đứng đầu là Lê Lợi chấp thuận và tổ chức
thực hiện, chẳng bao lâu sau, cả vùng rộng lớn từ Thanh Hóa trở
vào thành căn cứ địa vững chắc. Nhò đó, lực lượng nghĩa quân

1. Nguyễn Trãi: Toàn tập, Sđd, tr. 72. •>
2. Nguyễn Trãi: Thơ văn chữ Hán (bản dịch), Sđd, tr. 120.

166