Page 167 - Nhân Vật Lịch Sử Tiêu Biểu
P. 167
đau thương đó, vị vua anh minh Lê Thánh Tông đã xuổng chiếu
minh oan cho Nguyễn Trãi và khen tặng ông: “ức Trai tâm thượng
quang Khuê tảo” (Lòng ức Trai sáng như sao Khuê). Còn hậu thế
càng yêu thương và tôn kính Nguyễn Trãi, bởi ông suốt đòi vì nước,
vì dân và đã vươn tỏi đỉnh cao trí tuệ của thời đại mình, tìm thấy
đường đi, góp phần xứng đáng đưa sự nghiệp giải phóng dân tộc,
giải phóng kinh thành Thăng Long đến tháng lợi huy hoàng.
Nguyễn Thận
Nguyễn Thận là một trong những danh tướng của khởi nghĩa
Lam Sơn, quê ở xã Mục Sơn, huyện Thụy Nguyên (nay là xã Xuân
Bái, huyện Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hóa). Theo gia phả họ Nguyễn ỏ
Thọ Xuân thì Nguyễn Thận là người có thê lực ở Mục Sơn, vì thê
dân trong vùng gọi ông là Đạo Mục. Ông kết bạn vói Lê Lợi từ trẻ
và thường qua lại thăm nhau, ông chính là người theo huyền thoại
đã tặng cho Lê Lợi thanh gươm Thuận Thiên. Chuyện đó được
truyền lại qua sử sách xưa rằng: Một lần thả thuyên quãng lưới
trên sông, Nguyễn Thận thấy dưới đáy nước có ánh sáng như bó
đuô'c. Hôm sau, quăng lưới chỗ đó thì ông bắt được một thanh
gươm dài rồi đem về. Hôm đó, Lê Lợi đến chơi, thấy góc nhà có ánh
sáng nên vào xem. Vì Nguyễn Thận đi vắng, vợ ông liền kể rõ câu
chuyện cho khách nghe. Lê Lợi xin đem về nhà. Hôm sau Lê Lợi
lại bắt được chuôi gươm có hình rồng, hình hổ, đem lắp vào lưõi
gươm thì vừa vặn không sai một ly. Từ đó, Nguyễn Thận đôc lòng
theo Lê Lợi. Khi Lê Lợi khởi binh, Nguyễn Thận là một trong
những người hưởng ứng đầu tiên.
Chiến đấu trong hàng ngũ nghĩa quân Lam Sơn, Nguyễn Thận
được Lê Lợi tin tưởng trao cho chức Thứ thủ kỵ binh trong quân
Thiết đột, luôn luôn đi sát bảo vệ Bình Định vương Lê Lợi. Trải
qua những năm tháng chiến đấu, trải muôn vàn khó khăn, gian
khổ và đầy hiểm nguy, Nguyễn Thận nổi tiếng là người có công lao
bảo vệ chủ tướng và Bộ chỉ huy nghĩa quân. Sau ngày kháng chiến
chông quân Minh thắng lợi, tháng 2 năm Mậu Thân (1428), triều
169
