Page 163 - Nhân Vật Lịch Sử Tiêu Biểu

,hứ năm. Nay ta dây nghĩa binh, trên dưới cùng lòng, anh hùng hết
sức, quân sĩ càng luyện, khí giới càng tinh, vừa cày ruộng vừa đánh
nặc; còn quân sĩ trong thành thì đều mỏi m ệt khôn khổ, tự chuổc
ấy bại vong. Đó là điêu phải thua thứ sáu.
Từ sự phân tích sắc bén đó, Nguyễn Trãi nêu ra hai hướng và
chuyên Vương Thông hãy suy nghĩ và lựa chọn: Muốn kéo quân về
ìước, thì cầu đưòng sửa xong, thuyền ghe sắm đủ, thủy lục hai
ỉường, tùy theo ý muốn, đưa quân ra cõi yên ổn muôn phần. Ta thì
jiữ phận bê tôi, không thiếu chức công. Nếu không nghe thê thì
lên chỉnh quân bày trận, giao chiến ở chốn bình nguyên, quyết
nột trận được thua, để xem cái tài khéo vụng, chứ không nên ở
:húi trong xó hang cùng mà bắt chước thái độ mụ già như thế. Rõ
•àng, Nguyễn Trãi đã đứng trên tư th ế của người chiến thắng
ỉùng lý lẽ đê vận động, thuyết phục quân thù. Sự vận động, thuyết
íhục đó tất nhiên chưa thể lay chuyển ngay được thái độ ngoan cô’
:ủa những kẻ cầm đầu quân Minh. Nhưng rồi sau đó, kết hợp với
ỉòn quân sự tiêu diệt lực lượng viện binh như Nguyễn Trãi đã dự
)áo ỏ điểm thua thứ hai của giặc, ông đã buộc Vương Thông và các
,ướng khác của quân M inh phải chịu khuất phục.
Không chỉ viết thư vận động, thuyết phục quân Minh, Nguyễn
['rai còn viết thư cho bọn ngụy quân nhằm phân hóa, thuyết phục
1Ọ quay giáo đánh vào quân Minh, trở về với chính nghĩa. Trong
nột bức thư gửi cho họ ỏ thành Điêu Diêu (Gia Lâm), Nguyễn Trãi
nết: “Bọn các ngươi nếu biết rửa lòng đổi dạ, bỏ nghịch theo
.huận, hoặc ở làm nội ứng, hoặc ra để đầu hàng, thì không những
'ủa mỗì hô thẹn ngày trước, mà cũng được phần soi xét về sau. Ta
chóng nói lời rồi lại ăn lời. Nếu các ngươi lại còn tiếc tham ngụy
;hức, chống lại Vương Sư, thì khi hãm thành, tội ác các ngươi tất
lặng hơn giặc Ngô đây”1. Qua 68 bức thư gửi cho quân giặc, tiếng

1. Nguyễn Trãi: Thơ văn chữ Hán (bản dịch), Nxb. Văn hóa, Hà Nội,
-962, tr. 120.

1 6 5