Page 91 - Vũ Trụ Và Hoa Sen

vũ TRỤ VÀ HOA SEN

giáo viên và sinh viên sống trong một cộng đồng, cùng
khát khao kiến thức và sự hiểu biết. Đây là trường đại học
công đầu tiên ở Hoa Kì không liên quan gì với nhà thờ. Giai
thoại kể lại rằng, từ trên núi, Jefferson rất thích dùng kính
viễn vọng xem học sinh đi bộ trong khuôn viên trường.
Trên mộ của ông tại Monticello, chúng ta có thể đọc văn bia
do chính ông soạn thảo;

"Nơi đây yên nghỉ Thomas Jefferson,
Tác giả Tuyên ngôn Độc lập của Hoa Kì,
Tác giả của luật về quyền tự do tôn giáo ở Virginia,
Người sáng lập trường Đại học Virginia."

Hoàn toàn kliông đề cập gì đến hai nhiệm kì tổng
thống của mình.
Mặc dù hết sức ngưỡng mộ Jefferson, tôi vẫn phải đề
cập đến một khoảng tối trong cuộc đời ông luôn khiến tôi
băn khoăn: đó là thái độ của ông với chế độ nô lệ. Là một
nhà chính trị sáng suốt, tác giả của những dòng bất hủ;
"Tất cả mọi người sinh ra đều có quyền bình đẳng. Tạo
hóa cho họ những quyền không ai có thể xâm phạm được;
trong những quyền ấy, có quyền được sống, quyền tự do
và quyền mưu cầu hạnh phúc" trong bản Tuyên ngôn Độc
lập, nhưng lại vẫn luôn sử dụng nô lệ da đen trong lãnh
địa của mình ở Monticello. Tệ hơn nữa, sau cái chết của vợ,
nghe đồn ông đã có mối quan hệ vụng trộm với một người
nô lệ, tên là Hemmings Sally, mà ông đã không bao giờ

94