Page 95 - Vũ Trụ Và Hoa Sen

vũ TRỤ VÀ HOA SEN

tiếp đến cuộc sống của mình. Bởi vì cuộc chiến tranh Việt
Nam đã dạy tôi rằng, trong một nền dân chủ thực sự, nếu
tổng thống không có sự ủng hộ của dân chúng, ông ta sẽ
phải thay đổi chính sách, dù quyền lực có lớn đến đâu
chăng nữa.
Mặt khác, toàn bộ kiến thức khoa học của tôi đều được
lĩnh hội ở Mỹ, vậy còn nơi nào có thể cho phép tôi thực
hành vật lí thiên vãn ở cấp độ cao nhất, trong những điều
kiện tốt hơn? Mỹ thống trị thế giới trong nhiều lĩnh vực,
đặc biệt là khoa học. Các nhà khoa học châu Âu, chủ yếu
có nguồn gốc Do Thái, bị xua đuổi bởi tư tưởng bài Do Thái
của Đức quốc xã, đều đến tị nạn ở Hoa Kì, và họ tìm được
việc làm trong các khoa vật lí và vật lí thiên văn thuộc các
trường đại học lớn của Mỹ, đã khiến cho trung tâm khoa
học thế giới dịch chuyển từ châu Âu sang Mỹ. Chính họ
đã đào tạo ra một thế hệ trẻ các nhà vật lí Mỹ kế tiếp. Mặt
khác, do sớm nhận thức được rằng sức mạnh kinh tế và
quân sự của quốc gia phụ thuộc rất nhiều vào sự vượt trội
của khoa học và công nghệ, Mỹ đã đầu tư mạnh vào các
lĩnh vực này. Một điều kiện thuận lợi khác; sau khi chế tạo
thành công bom nguyên tử, các nhà vật lí đcã có được uy
tín đáng kể với các chính trị gia, họ có thể trở thành những
người vận động hành lang có hiệu quả để xin kinh phí cho
các nghiên cứu của mình. Rồi các công ti cũng tham gia
vào; họ tài trợ nghiên cứu cả ứng dụng lẫn cơ bản, vì họ
đã nhận thức được rằng hai lĩnh vực đó gắn kết mật thiết
với nhau, và nếu không có cơ bản thì việc cải tiến kĩ thuật

98