Page 39 - Vũ Trụ Và Hoa Sen

vo TRỤ VÀ HOA SEN

ở Caltech, nơi mà lĩnh vực nghiên cứu của hai vị thần nhà
trường, Richard Peynman và Murray Gell-Mann, chính là
các hạt cơ bản này.
Vào những năm 1930, người ta đã biết rằng các nguyên
tử vật chất bao gồm một hạt nhân tạo bởi các proton và
nơtron và quay xung quanh nó là các electron. Rồi hàng
trăm hạt khác đã nhanh chóng hợp lại với bộ ba electron,
proton, nơtron này. Một số, với những cái tên thơ mộng
như "muon", "pion" hay "tau", đến từ bầu trời dưới dạng
các "tia vũ trụ" - dòng các hạt vật chất được tạo ra và tăng
tốc tới tốc độ rất cao trong những cơn hấp hối bùng nổ
(được gọi là "siêu tân tinh") của các ngôi sao lớn trong dải
Ngân Hà, và tới viếng thăm Trái Đất sau một chuyến đi dài
qua không gian giữa các vì sao. Nhưng đại đa số chúng
được sinh ra và tồn tại một cách ngắn ngủi chưa đầy một
cái chớp mắt (một phần triệu của một giây hoặc ít hơn)
trong sức nóng của những cuộc bắn phá dữ dội vật chất,
bởi những chùm hạt được gia tốc tới cực hạn trong lòng
của những cỗ máy gia tốc khổng lồ.
Vườn bách thú của các hạt sinh sôi một cách nhanh
chóng, gây ra một cảnh tượng vô cùng lộn xộn. Tình hình
đầu những năm 1960 cũng chẳng khác gì cuối thế kỉ 19,
với sự phát hiện rất nhiều các nguyên tố hóa học mới. Do
đó cần thiết có một Mendeleev mới để sắp xếp lại mớ hỗn
độn này. Người đó chính là GeU-Mann. Nhưng nếu các
nhà hóa học đã phải chờ đợi sự phát hiện của proton và
electron để hiểu được tổ chức của các nguyên tố hóa học

42