Page 250 - Vũ Trụ Và Hoa Sen
P. 250
Tôi tin gì: lượng tử và hoa sen
Quan điểm duy vật này được tóm tắt trong câu châm ngôn
nổi tiếng của bác sĩ người Pháp Pierre Cabanis vào thế ki
18: "Não tiết ra suy nghĩ giống như gan tiết ra mật".
Tôi thích quan điểm của Phật giáo hơn, theo đó tinh
thần khác biệt với vật chất và không phải sinh ra từ vật chất.
Tuy nhiên, quan điểm này không giống với quan điểm nhị
nguyên thể xác - tinh thần của Descartes. Đối với triết gia
người Pháp này, thực tại có hai dạng phân biệt: dạng tinh
thần, thuần túy ý thức, không trải ra trong không gian và
không thể chia nhỏ; và dạng vật chất, không có ý thức, có
quảng tính không gian và có thể chia nhỏ được. Đối với
Phật giáo, tinh thần và vật chất chỉ khác nhau trong "chân
lí quy ước"; còn đối với "chân lí tuyệt đối", không có cái
nào tồn tại riêng bởi chúng đều tương thuộc và tham gia
vào cùng một tổng thể. Tôi phản đối cách mô tả hoàn toàn
duy vật của tinh thần, bởi vì, theo cách diễn đạt của nhà
khoa học đoạt giải Nobel y học năm 1962 là Prancis Cric,
nếu ý thức chỉ là kết quả của các sự kiện thần kinh, thế tự
do ý chí của tôi thì sao?
Mô hình "người thần kinh" ủng hộ quan điểm cho
rằng: cảm tưởng ta có thể tự lựa chọn và quyết định - cái
gọi là "tự do ý chí" hay "trách nhiệm" - hoàn toàn chi là
ảo tưởng. Đưa ra một quyết định chẳng qua chi là kết quả
hoạt động của các tế bào thần kinh trong não, nó cho phép
chúng đưa ra chiến lược tốt nhất khi tính đến những tác
động của ngoại cảnh, hành trang di truyền, và quá trình
học tập lĩnh hội được trong cuộc sống. Khi các mạng thần
257