Page 193 - Vũ Trụ Và Hoa Sen

vo TRỤ VÀ HOA SEN

Sự nhòe mờ lượng tử

Cùng với sự lên ngôi của cơ học lượng tử đầu thế ki
20, một luồng gió tự do cũng đã thổi tràn vào thế giới các
nguyên tử. Và thay thế cho sự chắc chắn tất định buồn tẻ là
sự bất định đầy kích thích của sự nhòe mờ lượng tử.
Nhà vật lí VVerner Heisenberg đã phát hiện ra rằng tự
nhiên tuân theo một "nguyên lí bất định" ở thang nguyên
tử và hạ nguyên tử; thông tin mà chúng ta có thể thu thập
từ một hạt cơ bản sẽ không bao giờ đầy đủ. Hoặc chúng ta
đo được vị trí của một electron với độ chính xác cao, khi
đó chúng ta phải từ bỏ việc biết chính xác vận tốc của nó,
hoặc chúng ta quan sát vận tốc của nó và phải chấp nhận
vỊ trí của nó là không chính xác, nhưng ta sẽ klrông bao giờ
biết được một cách chính xác cả vị trí lẫn vận tốc của nó.
Sự bất định này không phải do chúng ta thiếu óc tưởng
tượng trong những tính toán của mình, hay các dụng cụ
của chúng ta không đủ tinh xảo mà đây là một thuộc tính
cơ bản của tự nhiên. Do thông tin chúng ta thu được về
một hạt luôn là không đầy đủ, nên tương lai chính xác của
nó, phụ thuộc vào thông tin này, chúng ta sẽ không bao
giờ biết được. Một lần nữa, quan điểm của Laplace về vũ

trụ như một bộ máy được bôi trơn hoàn hảo, trong đó quá
khứ, hiện tại và tương lai của mỗi nguyên tử đều có thể
lĩnh hội được bởi trí tuệ con người, đã bị vỡ tan. Sẽ luôn có
một phần mờ nhòe và ngẫu nhiên trong số phận của các
nguyên tử. ở thang nguyên tử, tự nhiên đòi hỏi chúng ta

198