Page 192 - Vũ Trụ Và Hoa Sen
P. 192
Tôi nghiên cứu gì: Khoa học ở mọi trạng thái của nó
bay trong gió, các nút tắc giao thông bất tận, các giọt nước
tí tách của vòi nước đóng không chặt, sự bất thường của
nhịp tim hay thậm chí cả những biến động của thị trường
chứng khoán đều là các hiện tượng có thể mô tả bằng lí
thuyết hỗn độn.
Hỗn độn hiện diện ở mọi lúc trong cuộc sống hằng
ngày. Chúng ta đều đã từng trải qua những tình huống
tưởng như tầm thường nhưng lại có những hậu quả rất
nặng nề. Do chuông báo thức không kêu, một người bị
lở hẹn và lỡ cả công việc mà anh ta mong đợi. Do bụi
trong xăng làm hỏng xe, một cô gái bị lỡ chuyến bay và
đã thoát chết khi chiếc máy bay đó rơi xuống biển sau đó
vài giờ. Do bài diễn vãn của tướng de Gaule tại Phnom
Penh mà tôi đã có mặt ở Caliíornia để sử dụng kính thiên
văn lớn nhất thế giới và trở thành một nhà thiên văn! Các
sự kiện có vẻ nhỏ nhặt nhất và các hoàn cảnh khác nhau
một cách khó nhận thấy nhất lại có thể làm thay đổi cả
một cuộc đời.
Như vậy, lí thuyết hỗn độn là một khoa học của cái
tổng thể, nó đã phá đi những vách ngăn giữa các ngành
khác nhau. Là một khoa học tổng thể, nó xem xét cái toàn
thể và đánh lùi quy giản luận. Thế giới không thể được giải
thích chỉ bằng các yếu tố cấu thành (các quark, nhiễm sắc
thể hay nơron) mà phải được hiểu trong tính toàn thể của
nó. Klai đánh đổ thành lũy của quyết định luận, lí thuyết
này đã trả lại cho tự nhiên sự tự do và cho phép nó thực
hành sự sáng tạo để làm ra vẻ đẹp của thế giới.
T97