Page 183 - Vũ Trụ Và Hoa Sen

Vủ TRỤ VÀ HOA SEN

bỏ toàn bộ cấu trúc là điều không thể." Đó là một cảm giác
có thể so sánh với cảm giác khi ta nghe một bản fuga của
Bach: không thể thay đổi một nốt nhạc nào mà không làm
mất đi sự hài hòa của nó.
Thứ hai, một lí thuyết đẹp là một lí thuyết đơn giản.
Đơn giản ở đây không có nghĩa là sự đơn giản của các
phương trình trong lí thuyết (toán học trong thuyết tương
đối phức tạp hơn nhiều so với thuyết hấp dẫn của Nevvton),
mà là sự đơn giản của các ý tưởng cơ bản nằm bên dưới nó.
Sự đơn giản này cũng thường được gọi là "tao nhã". Ví dụ,
vũ trụ có Mặt Trời làm trung tâm của Nicolas Copernicus
là đơn giản và tao nhã hơn vũ trụ địa tâm của Ptolemy lấy
Trái Đất làm tâm và các hành tinh khác chuyển động trên
các vòng tròn ngoại luân. Một H thuyết đẹp thỏa mãn định
đề về sự đơn giản thể hiện bằng "lưỡi dao cạo Occam",
được nhà thần học và triết gia Guillaume d'Occam đưa ra
vào thế kỉ 16, bao gồm việc loại bỏ một cách triệt để tất cả
các giả thiết không cần thiết cho việc giải thích một sự kiện.
Khi coi rằng một giải thích đơn giản cho một hiện tượng
có nhiều cơ may đúng hơn một giải thích rối rắm; "Mọi
thứ không cần thiết đều là vô dụng". Trong lịch sử khoa
học, mỗi khi một lí thuyết đơn giản phải làm cho phức tạp
lên để giải thích các dữ liệu mới (như thuyết địa tâm của
Ptolemy phải thêm ngày càng nhiều các vòng tròn ngoại
luân để giải thích các quan sát ngày càng chính xác những
chuyển động của các hành tinh), thì lí thuyết đó cuối cùng
củng sẽ bộc lộ sai lầm.

i88