Page 88 - Việt Sử Kỷ Yếu

Năm 984, đúc tiền đồng Thiên Phúc.
Về việc công chính, ngoài việc xây cất cung điện, có vụ đào
đưòng kênh ở Thanh Hoa khiến thuyền bè đi lại được thuận tiện,
từ sông Mã vào phía nam, ngày nay còn gọi là sông nhà Lê. Lại có
việc mở đường bộ từ cửa biển Nam Giới, huyện Thạch Hà, Hà
Tĩnh đến châu Đại Lý, Quảng Bình.
Về tư pháp, thòi ấy chưa có luật thành văn. Vua quan xét xử
tuỳ nghi mà định hình phạt: Phạm tội lớn bị chém, tội khác bị
đánh trượng 1, 2, 3 chục đến 100 tuỳ nặng nhẹ. Khi vua đã xử
phạm tội nào phải chịu hình phạt ra sao thì ghi lấy, sau gặp
trường hỢp tương tự thì xử phỏng theo trước (như ngày nay toà xử
theo án lệ).
Đề phòng quân Tông có thê sang đánh nữa và đê bài trừ nạn
thổ tù cát cứ, Lê hoàng đặc biệt lo tố chức quân đội đông và mạnh,
cho kiểm điểm dân số đế lấy lính. Cách tổ chức đội ngũ các cấp
vẫn theo như dưới thòi Đinh. Không kể quân cấm vệ của nhà vua,
binh sĩ đưỢc thay phiên nhau tòng ngũ và trở về làm ruộng.
Lê hoàng bắt các con phải luyện tập võ nghệ, cho có dưới
trướng một sô" binh sĩ và cử đi trấn trị các nơi xa hay hiếm yếu.
Lần lượt phong cho các con: Thái tử Thau là Kinh Thiên đại
vương; các hoàng tử Ngân Tích làm Đông Thành vương; Việt,
Nam Phong vương; Đinh, Ngư Nam vương; Ngân, Ngư Bắc vương;
Đĩnh, Khai Minh viíơng; Tung, Định Phiên vương; Tương, Phó
vương; Kinh, Trung Quổíc vương; Mang, Nam Quổíc vương; Minh
Đề, Hành Quân vương; con nuôi (?), Phó Đái vương.
VIỆC ĐÁNH DẸP TRONG N ư ớ c - Các lực lượng cát cứ địa phương
ơ đồng bằng đều đã bị Đinh Tiên Hoàng dẹp yên nhưng còn tại các
nơi rừng núi xa xôi, nhất là vùng Thanh, Nghệ, Tĩnh, chỉ có số ít
tù trưởng quy thuận triều đình, tuy vẫn tự trị, nhiều người vẫn
cứ tung hoành trong cõi, không chịu phục trung ương, nộp phú
công. Để ổn định nền thống nhất quốc gia, Lê hoàng thường tự
làm tướng, đem quân đi đánh dẹp, luôn luôn thắng lợi.
Năm 989, quản giáp Dương Tiến Lộc được cử đi thu thuế hai
châu Ái, Hoan, kêu gọi dân hai châu ấy chống lại triều đình, quy
phụ Champa. Lê hoàng thân chinh đi đánh, bắt giết được Tiến Lộc
Vcà nhiều dân nổi loạn. Năm 996, Lê hoàng thân đi đánh lây được
4 động; Đại, Phát, Đan, Ba ở Ma Hoàng. Năm 999, dẹp 49 động
Hà Động (Thạch Thành, Thanh Hoa), phá các sứ động Nhật Tắc
và châu Định Biên (thượng lưu sông Mã). Từ đấy, các châu động
88