Page 90 - Việt Sử Kỷ Yếu

Lê Đại Hành khuất, ngôi vua đáng thuộc về Long Việt nhưng
Đông Thành vương Ngân Tích và Trung Quốc vương Kính đều
muôn tranh. Các vương cầm cự nhau trong tám tháng, nước
không ai làm chủ. Ngân Tích thua chạy, bị giết ở cửa Kỳ La (Hà
Tĩnh). Người nước cũng quy phụ Ngự Bắc vương Ngân đóng ở trại
Phù Lan (Mỹ Hào, Hưng Yên). Long Việt lên ngôi, được ha ngày bị
em cùng mẹ Long Đĩnh giết, hưởng linh 23 tuổi, thuỵ là Trung
Tông hoàng đế.
Có thuyết Đại Hành băng, Trung Tông vâng di chiếu lên
ngôi. Long Đĩnh làm loạn. Trung Tông lấy tình cùng mẹ, không nỡ
giết, tha cho. Sau Long Đĩnh sai hung thủ đêm trèo tường vào
trong cung giết Trung Tông. Tình anh em tuy hậu nhưng đáng
phải lấy xã tắc là trọng, trị tội giết đi đứa em bất đễ. Không thế
thì đem giam cấm cho đến chết. Tha tội, bỏ lỏng, khỏi bị giết sao
được? (theo lời sử gia Ngô Sĩ Liên).

LÊ NGOẠ TRIỀU 1005 - 1009 huý LONG ĐĨNH (986 - 1009)
Long Đĩnh giết anh, cướp ngôi mùa đông năm 1005. Trong
nhà vẫn chưa yên, Ngự Bắc vương Ngân và Trung Quốc vương
Kính đóng quân ở Phù Lan làm phản. Long Đĩnh đi đánh, vây trại
vài tháng. Trong trại hết lương, Ngân bắt Kính đem nộp. Kính bị
giết, Ngân được tha. Long Đĩnh lại đi đánh Ngự Nam vương Đinh
ở châu Phong, buộc Đinh phải hàng. Hành Quân vương Minh Đề,
trấn thủ châu Hoan, trước hỏ sang Tông, thấy nước loạn không về.
Bọn Cử Long ở Ái Châu lại làm phản, cướp phá. Long Đĩnh đi
đánh, dẹp được. Năm 1008, Long Đĩnh đi đánh hai châu Đô Lương
và Vị Long vùng Tuyên Quang, bắt được nhiều người và vài trăm
ngựa. Lại đi đánh Án Động (?), rồi Hoan Châu (Hà Tĩnh) và châu
Thiên Liễu (?) đều thắng. Các tù trưởng dân thiểu số hàng phục.
Thời gian Long Đĩnh làm vua, có sự đổi lại quan chế và triều
phục cho các quan ván võ và tăng đạo theo đúng như nhà Tông.
Công sự có việc đào kênh đắp đường từ cửa quan Chi Long qua
Dinh Sơn đến sông Vũ Lung vùng Thanh Hoa. Hoàng tử Minh
Xưống đi sứ sang Tông xin được kinh Đại Tạng.
Thấy bên nước ta loạn, tri Quảng Châu Lăng Sách dâng sớ
xin vua Tông cho đem quân sang đánh, sẽ chiếm được rất dễ dàng.
Tông Chân Tông không nghe. Sau an phủ sứ Thiêu Việp, lần nữa
lại xin đưa quân thuỷ lục sang đánh. Chiến thắng của Lê Đại
Hành năm 981 đã khiến triều đình Trung Quốc e ngại, không dám

90