Page 84 - Việt Sử Kỷ Yếu
P. 84

may  lập  được  chút  công  thì  ai  biết  cho.  Chi  bằng  trước  hãy  tôn
       Thập  Đạo  tướng  quân  lên  làm  vua,  rồi  sau  sẽ  đem  quân  đi  đánh
       giặc  thì  hơn.  Quân  sĩ  nghe  nói,  đều  hô  vạn  tuế.  Dương  thái  hậu
       lấy áo long cổn mặc cho Hoàn, mòi Hoàn lên ngôi.
             Đinh  Toàn  thì  lại  giáng  làm  Vệ  vương,  ớ  ngôi  tám-  tháng
       trong các  năm  979,  980.  (Sau  đến  năm  1001  theo  Lê  Đại  Hành  đi
       đánh  giặc  ở  Cử  Long  ở  Thanh  Hoa,  bị  trúng  tên  chết  tại  trận,
       hưởng  linh  28  tuổi  (974  -  1001).  Khả  nghi  bị  Lê  Đại  Hành  sai
       người bắn lén).
             Việc  nhà  Lê  lấy  ngôi  nhà  Đinh  chép  sử  đây  giống  như  việc
       bên Trung Quốc,  nhà Tông lấy ngôi nhà  Hậu  Chu.  Nhà  làm  sử đã
       chép theo Bắc sử chăng? (Theo lời Trần Trọng Kim).


                        Tại  Trung  Quốc  cũng  như  bên  ta,  các  vua  dựng  nghiệp  mở
                   nước hầu  hết  giết hại  các công thần  đã  từng giúp  đỡ  đưa  mình lên
                   ngôi báu,  đế  đê phòng sự thoán đoạt.  Đinh Tiên  Hoàng không giết,
                   hay chưa kịp giết Lê Hoàn nên có sự việc Đinh chuyển Lê.
                        Nhiều  ngưòi  chê  trách  Dương  thị  đáng  phải  gánh  vác  giang
                   sơn  nhà  Đinh,  mà  lại  đem  hiến  cho  Lê  Hoàn,  có  tội  rất  lốn.  Xét
                   Dương thị chỉ có “đi bước nữa”.  Nếu thị không lấy long bào mặc cho
                   Hoàn  thì  lũ  Phạm  Cự  Lượng cũng cướp  lấy  mà  dâng  cho  Hoàn  và
                   thị  sẽ  phải  đuối  ra  khỏi  cung  khuyết.  Lê  Hoàn  đã  sắp  đặt  việc
                   thoán đoạt từ trước lâu rồi.


             Tại tổng Trường Yên,  huyện Gia Viễn,  Ninh  Bình có  đền  thò
       Đinh Tiên  Hoàng.  Tại xã Thượng Đồng huyện Phong Doanh,  Nam
       Định cũng có đền thờ.
             Gần đền vua Đinh ở Trường Yên,  cũng có đền  thờ vua  Lê Đại
       Hành.  Tương  truyền  xưa  giữa  hai  ngôi  đền  này,  có  đền  thờ  và
       tượng Dương.hậu.  Sau có  quan khâm  sai bắt phá  đền  Dương hậu,
       đưa  tượng  sang  đền  vua  Lê.  ĐVSKTT  chép:  Dân  làm  đền  thò,  tô
       tượng  Tiên  Hoàng,  Đại  Hành và  Dương hậu  cùng  ngồi.  Đến  buổi
       quốc sơ (Hậu Lê) hãy còn.  Sau an phủ sứ Lê Thúc Hiển mới bỏ.

                            KỶ NHÀ TIỀN  LÊ (980 -  1009)

             ĐAI HÀNH HOÀNG ĐÊ  980 -  1005 huý HOÀN (943 -  1005)
             Lê  Hoàn,  ĐVSKTT  chép  người  Ái  Châu,  VSL  chép  người
       Trường  Châu  (Ninh  Bình?),  VSTA  của  Ngô  Thì  Sĩ  chép  là  người

       84
   79   80   81   82   83   84   85   86   87   88   89