Page 81 - Việt Sử Kỷ Yếu

thái âp. Nội đình đặt năm vị hoàng hậu ngang nhau. (Sau các vua
Lê, Lý theo, lập nhiều hoàng hậu, không ra thể thông gì), sử gia
chê trách nhiều về việc này.
VIỆC CAI TRỊ - Thời bấy giờ, nhiều người quen thói thòi loạn
không chịu tuân theo kỷ luật nên hình pháp rất nghiêm. Tiên
Hoàng lấy uy thế chế ngự thiên hạ, đặt vạc dầu ở sân triều, nuôi
hố’ dữ trong cũi để ở vườn, hạ lệnh ai trái phép sẽ phải chịu tội bỏ
vạc dầu hay ném cho hổ ăn thịt. Hình phạt quá tàn ngược nhưng
mọi người sỢ uy không dám trái, dân mới được yên ố’n.
QUÂN ĐỘI - Phân ra đạo, quân, lữ, tốt, ngũ. Mỗi đạo 10 quân,
quân 10 lữ, lữ 10 tôt, tốt 10 ngũ, ngũ 10 người, sử chép thế thì cả thảy
1 triệu binh, e quá đáng. Binh sô" thời ấy chưa chắc có đến 10 vạn.
VIỆC NGOẠI GIAO - Bên Trung Quốc, năm 960, Triệu Khuông
Dận thông nhâ"t đâ't nước, dựng nên cơ nghiệp nhà Tông. Năm
970, vua Tông sai tưống Phan Mỹ đi đánh Lĩnh Nam, diệt nhà
Nam Hán, có sự dòm ngó nước ta. Đinh Tiên Hoàng sai sứ sang
Tông để kết hảo.
Năm 972, Nam Việt vương Liễn đem đồ phương vật; Trân
châu, sừng tê, ngà voi, sang công vua Tống. Tông Khai Bảo phong
Tiên Hoàng làm Giao Chỉ quận vương và cho Đinh Liễn làm Kiêm
hiệu thái sư Tĩnh Hải tiết độ sứ An Nam đô hộ. Năm 975, Trịnh
Tú đem vàng lụa và bảo vật địa phương sang công. Tông Khai
Bảo lại sai sứ sang gia phong cho Liễn làm Khai phú nghi đồng
tam ty kiêm hiệu thái sư Giao Chỉ quận vương. Từ đấy, việc
giao dịch với nhà Tông thì lây Liễn làm chủ. Bắc sử chép khác:
Đinh Bộ Lĩnh xưng là Đại Thắng vương và cho con là Liễn
quyền chức tiết độ sứ. Được 3 năm, nhường ngôi cho Liễn. Liễn
lập, sai sứ sang công. Khảo không có sự Tiên Hoàng nhường
ngôi cho Liễn. Sở dĩ Tông sử chép thế có lẽ là do vua Tông đòi
vua ta sang chầu. Tiên Hoàng không chịu đi, sai Liễn đi thay,
bịa ra sự Liễn đã được nhường ngôi nên đôl với nhà Tông, Liễn
là vua ta. Tông sử đã chép sai là vậy.
TIÊN HOÀNG BỊ HẠI. - Năm 977, Tiên Hoàng phong con thứ
Hạng Lang làm hoàng thái tử, con thứ nữa là Toàn làm Vệ vương.
Con trưởng là Liễn từng theo vua đi đánh dẹp, lập nhiều côngTao,
khi làm con tin ở triều Ngô, khi sang sứ nhà Tông, lại từng chịu
mệnh nhận tước phong của vua Tông. Sau vua sinh con nhỏ là
Hạng Lang, yêu quý lắm, lập làm thái tử để sau nôi ngôi. Liễn vì
thế không bằng lòng, khiến người ngầm giết Hạng Lang đi.
81