Page 76 - Việt Sử Kỷ Yếu

Xương Ngập về kinh sư, cùng trông coi việc nước. Xương Ngập
xưng là Thiên Sách vương.
Tình hình trong nước không đưỢc tôt đẹp. Các thổ hào, lực
lượng vũ trang khắp nơi, trước đây công nhiên chông đôì Dương
Tam Kha, nav họ Ngô khôi phục quyền chính, chỉ có một sô' quy
thuận, còn phần đông vẫn tung hoành trong khu vực của mình.
Một nước mà chia thành nhiều giang sơn. Ngay cả những người đã
chịu phục tòng cũng chỉ dâng chút phú công mà vẫn tự trị trong
cõi. Quyền hành của nhà vua không ra khỏi xa kinh thành nhiều.
Thiên Sách vương và Nam Tấn vương phải luôn luôn thân chinh
đi đánh dẹp mà thường cũng không thắng nhiều.
Thiên Sách vương sau lại chuyên giữ quyền bính. Nam Tấn
vương không dự chính sự nữa. Hai vương thành ra hiềm khích
nhau. Qua năm 954, Thiên Sách vương mất.
Sử gia Ngô Sĩ Liên bàn: Nam Tấn vương đưa Xương Ngập về
đê cùng trông coi chính trị, là biết kính anh, muôn cùng hưởng
phú quý. Nếu Xương Ngập biết mình vô công, nhường Xương Văn
thì đức ấy to lắm. Xưng là vương, trông coi chính sự, lại chuyên
quyền làm oai làm phúc, đến nỗi Nam Tấn vương không dự chính
sự nữa, bất nghĩa quá lắm.
Nam Tấn vương lại lên ngôi. Tình hình trong nước vẫn
không tiến triển.
Nam Tấn vương sai sứ sang Nam Hán xin thuần phục. Chúa
Nam Hán Lưu Thạnh phong cho làm Tĩnh Hải quận tiết độ sứ kiêm
đô hộ. Y Nam Tấn vương muôn nhò lực lượng ngoại bang giúp đỡ
trong công cuộc bình định các lực lượng không quy phục, nhưng
Nam Hán cũng chang giúp đỡ được gì. Làm sự này, Xương Văn đã đi
ngược đường lổì của tiên vương tự cường tự trị, rất đáng chê.
Nước loạn, Nam Tấn vương thường mở các cuộc hành quân luôn,
thắng lợi không đáng kê suốt trong nhiều năm. Năm 964, vương đem
quân đi đánh chi hậu cục Thái ở Thao Giang, toàn thắng, chém được
Thái. Được đà, vương tiến quân sang'đánh hai thôn Đường và Nguyễn
ở Thái Bình, nay thuộc Sơn Tây. Quân đội hai bên cầm cự nhau trong
mấy tháng. Nam Tấn vương vào sâu trong cõi, đỗ thuyền bè đánh bộ,
bị nỏ của quân phục hắn trúng chết. Bấy giờ là năm 965.
Nam Tấn vương ở ngôi trước sau 15 năm.

Sử gia có người chê Nam Tấn vưđng sính can qua, sinh ra việc
đánh dẹp, đến nỗi hị tử vong. Điều chê trách này e không hẳn là
76