Page 406 - Việt Sử Kỷ Yếu
P. 406
Để vớt vát thể diện, nhà Thanh đòi bên ta phái lập đền thò
ba tướng thiệt mạng nơi sa trường là đề đôc Hứa Thê Hanh và hai
tổng binh Trương Triều Long và Trương Duy Thăng. Quang
Trung đành nhượng bộ, không quá cứng rắn. Hoa kiều ở Thăng
Long lập đền thò thái thú sầm Nghi Đông, nay là ngõ sầm Công,
sau Hàng Buồm, Hà Nội.
Phúc Khang An khỏi phải động binh, việc rất nguy hiếm,
đang lo sỢ phải chịu sô phận của Liễu Thăng, Tôn Sĩ Nghị, lại
được đút lót vàng bạc, e ngại Quang Trung không chịu sang
chầu, hiên thư khuyên nên dùng người hình dung giôAg mình đi
thay. Quang Trung chọn Phạm Công Trị trá làm quôc vương,
sai Ngô Văn sở, Đặng Văn Chân, Phan Huy ích, Vũ Huy Tấn
đưa sang Yên Kinh, vào chầu vua Thanh. Ngoài những phẩm
vật phải công, lại thêm đôi voi đực, khiến cho các cu ne trạm dọc
đường phải phục dịch đưa đón vất vả. Tổng đôc Lưỡng Quảng và
tuần phủ Quảng Tây phải đưa quôh vương An Nam giả vào
kinh. Đến nơi, Càn Long vời vào chầu ở Nhiệt Hà, cho vào làm
lễ ôm gôl như cha con một nhà và cho án yến với các thân
vương. Đến lúc về nước, lại sai thợ vẽ bức truyền thần ban cho
ân lễ thật hậu.
Bắc sử có chép về việc đón tiếp nàv, nhà Thanh phái tiêu hết
800.000 lạng bạc, do mỗi ngày 4.000 lạng (Rất có thể quan lại Hoa
đã bớt xén).
Cũng có thế Càn Long thừa biết sự giả mạo nhưng cứ làm lơ
đi. Vua này là người Mãn Thanh chỉ cần lấy le với quốc dân người
Hán rằng có quốc vương An Nam sang chầu.
Trong việc bang giao với nhà Thanh, năm sau Quang Trung
có đòi đất 7 xã châu Thuỷ Vĩ, trấn Hiíng Hoá trước kia bị xâm lấn
(Xã thời xưa nhất là 0 miền thượng du lớn lắm. bằng cả một
huyện). Mấy lần viết thư sai sứ bộ sang thương lượng với tổng đốíc
Lưỡng Quảng. Quan nhà Thanh nấn ná không chịu.
Đên khi Quang Trung khuất, Càn Long đặt tên thuỵ cho là
Trung Thuần, ngự chế bài thơ viếng, sai Thanh Lâm án sát
Quảng Tây sang tế.
LÊ CHIÊU THỐNG BỊ NHỤC BÊN TRUNG QUỐC - Chiêu Thống cùng
gia quyến theo tàn quân Tôn Sĩ Nghị vào thành Nam Ninh
(Quảng Tây). Phúc Khang An thay Tôn Sĩ Nghị, đã giảng hoà với
Quang Trung, mòi Chiêu ThôAg về Quế Lâm. Các hoàng thân và
cựu thần lục tục sang theo. Khang An dùng mấy người làm chức
406
