Page 277 - Việt Sử Kỷ Yếu

nhà lại có rất nhiều ruộng đất. Ai cũng chuộng làm giầu mà không
có người tận tâm việc nước. Vì thê nên định ra phép quân điền lấy
công điền công thổ và ruộng đất tịch thu của quan lại tướng sĩ đã
theo hàng giặc Minh, đem cấp phát cho quân dân, từ quan đại
thần trở xuống đến hạng già yếu, mồ côi, góa bụa, ai cũng có được
một phần ruộng. Xã nào nhiều ruộng ít người, có ruộng bỏ hoang
thì quan bản hạt đem cấp sô" ruộng ấy cho những người xã khác
không có ruộng cày cấy. Chủ điền không được chiếm giữ. Như vậy
khiến cho sự giàu nghèo không chênh lệch lắm.
VIỆC HỌC HÀNH - Thái Tổ mở mang việc học hành, đặt trường
Quốc tử giám ở kinh đô, oho con cháu các quan viên và những
người thường dân tuấn tú vào học tập, mở nhà trường và đặt thầy
dạy nho học ở các lộ, phủ, châu. Bắt các quan từ tứ phẩm trở
xuốhg phải vào thi khoa Minh Kinh. Ban văn thì thi về kinh sử,
ban võ về võ kinh và pháp lệnh kỳ thư. 0 các lộ cũng mở khoa thi
Minh Kinh cho những người ẩn dật ứng thí để chọn nhân tài ra
làm quan. Các nhà tu theo đạo Phật, đạo Lão cũng phải dự thi
kinh điển các đạo ấy. Trúng tuyển mói được phép làm tăng, làm
đạo sĩ. Ai hỏng phải hoàn tục làm ăn, chịu sưu dịch.
LUẬT LỆ - Đặt ra luật lệ mới phỏng theo hình luật ríhà Đường,
có các tội suy, trượng, đồ, lưu và tội tử. Tội suy chia làm 5 bậc, từ
10 đến 50 roi. Tội trượng cũng chia l.àm 5 bậc từ 60 đến 100
trượng. Tội đồ 3 bậc: Làm dịch đinh, làm lính chuồng voi, làm lính
đồn điền. Tội lưu 3 bậc: Lưu đi châu gần Nghệ An, lưu châu xa Bô"
Chính, lưu đi ngoại châu Tân Bình. Tội tử cũng 3 bậc: Thắt cổ và
chém, chém bêu đầu và lăng trì.
Trong nước bấy giò có nhiều người du đãng, cứ rượu chè, cò
bạc, không chịu làm ăn, nên đặt ra phép nghiêm trị để trừng trị.
Đánh đổ bác phải chặt ngón tay 3 phân, đánh cò 1 phân. Không có
việc gì quần tụ uống rưỢu phải đánh 100 trượng. Người dung chứa
những kẻ ấy cũng phải tội mà được giảm một bậc.
Người có công lao lớn phạm tội được giảm khinh hoặc chuộc
tội bằng tiền. Các người già cả, trẻ con, tật nguyền cũng vậy.
Sự nghiêm phạt tội như thê" có phần thái quá, vì làm tàn hại
đến thân thể người ta, nhưng có công hiệu khiến cho bớt sô" người
cả đời không chịu làm ăn gì, chỉ chuyên đi đánh lừa người mà
kiếm chác.
VIỆC BINH LÍNH - Khi tiếp thu thành Đông Quan, quân sô" là
25 vạn. Thái Tô cho 15 vạn trở về nguyên quán làm ruộng. Tháng

277