Page 328 - Việt NamVăn Minh Sử

ông viết: "'Trong thời Trời Đất mới khai sinh, có những giống (lo
khí hoú mà thành như ho Bùn c ổ chẳng hạn. Có giống do khí hoú rồi
nnỳi có íỉiống do hình hoá, nhưiuị giỏng ncìo mù không hởi hai khí úm
dưo’m’7 Kinh Dịch chóp: Tr(yị dất úp ủ, vạn vcĩt hoủ thành, trai gái
chuní> tình, van vật hoú sinh. BcỶi dc) có chồng có V(/, rồi nuyi cho cha có
con, r()i mới có vua có tôi. Nhưng thánh hiền sinh ra tất khác người
thường. Vì thế do mệnh trời nên một trứniỊ én mà sinh ra nhà Thưcmg,
dạp vào dấu chân ngudi khổnẹ l() mù sinh ra nhà Chu. Đó dểu là chép
sự thực củ. Dòng dõi lự) Thần Nông là Đ ể Minh gặp dược Vụ Tiên nữ
mà sinh ra Kinh Dưcmg Vương, d() lù tlìuv tổ của Bách Việt. Vua Icỉv con
gái Đế Lai mù sinh dục có (liềm lành trăm trai, vì thể mà có thể gáy
dựng cơ dồ nước Việt ta" (ql,2ab).
6. Đầu thế kỷ XV, Nguyễn Trãi cũng nhận như Ngô Sĩ Liên, khôna
một ý gì cho là chuyện hoang đường.
Điểm đáng nên lưu ý đặc biệt là gốc để Ngô Sĩ Liên (1474) chép làm
sử là Việt Điện u Linh do Lý Tế Xuyên làm năm 1329 và Lĩnh Nam Chích
Quái thường cho là của Trấn Tliế Pháp, làm từ năm nào không rõ, được in
lại vào đời Hồng Đức (1492). Hai quyên này chép truyện thần kỳ trong
nhũiiR thánh lích của các đền miếu đình chùa và tác giả Lý Tế Xuyên nhận
là đã chi nghe thấy rồi góp nhật lại, không rõ đã có lừ đời nào.
Như vậy, tức là truyện thần kỳ quái đản đã có lừ lâu trong dân gian rồi.
7. Giữa thè kỷ XIII, Lê Vãn Hưu dược vua uỷ cho soạn Đại Việt Sử
Ký, năm 1272 thì câu chuyện lại thấy mất tích hẳn, nhà làm sử chỉ chép
từ đời Triệu trở về sau mà thỏi.
Đồng thời ấy, Lê Tắc bôn dào qua Trung Quốc viết An Nam Chí
Lược thì có chép từ Hồng Bàng nhưng chỉ kể là những bộ lạc rải rác dược
quy tụ về Phong Châu, không nhắc một tí gì đến câu chuyện nguồn gốc
kia nữa.
Tại sao? Tại câu chuyện có nội dung chống Trung Quốc, mà lúc ấy
quân Nguyên ở Trung Quốc đương sắp sang đánh thì Lê Tăc kiều ngụ ở
Trung Quốc không dám nói đã dành, đến Lè Văn Hưu ở trong nước cũng
lại sợ rắc rối mà giấu đoạn đầu của Dai Việt sử Ký đi.
Thê là trong cả dọc dài dời sống của câu chuyện, đã có những hồi
nó bị chìm nổi vất vả lắm, những hồi người ta sợ không dám nhắc đến nó
nữa, những hồi người ta ngang nhiên bênh vực nó, cũng như có những hồi
người ta đá kích, khôns vì câu chuyện mà vì danh cho riêng người ta. Đó
là dời Sống thường có của mọi tác phẩm lớn trên thế giới vậy.

340