Page 323 - Việt NamVăn Minh Sử

nước nào cũng là gốc thần kỳ thì mình cũnc vậy, chẳiiỉỉ việc aì phái hoài
nahi hoặc nhìn nhận đã có lời truyền lại ắt cũna có phần nào sự thực, có
the kiểm chứna được nữa: hoặc phủ nhận hoàn loàn là mè tín dị đoan,
khôna khoa học tiến bộ.
Tất ca đều mắc phải cái lầm căn bủn: không chịu hiểu nó là truyện
mà cứ dinh ninh nó là sử.
Là sử thì ai nấy có quyền và bổn phận khoe tài, khoe khôn, cả khoe
aiỏi vổ khoa học thái tây dổ biện luận vồ lính cách thực hay khôna thực
của nó.
Còn Là truyện thì tâì cả những công việc làm ấy chỉ hái lưựm dược
một nụ cười của người làm truyện.
Có ai dọc một truyện thán liên mà lại để mất thì giờ về việc tìm
hiếu nó có dứng sự thực chăng? B(Vi vậy dối với truyện nguồn gốc rồng
tiên này cũng như các truyện thần liên khác, ta cần bỏ sang một bên cái
vỏ thần kỳ quái đản mà tác gia lạm mưựn dể tìm hiểu thâm ý của tác giả
muôn nói gì.

TẠI SAO HIẾLI NÓ LẢ TRUYỆN?
Nó là truyện vì:
- Bao nhiêu lên người lên đất trong truyện dều bằng chữ Nho cả, mà
ở nguồn gốc, la không hề giao thiệp với Trung Hoa và không có người
nào biết chữ Nho dể dặt lên.
- Những sự việc kể trong truyện như vua cha phong cho con làm vua
cai trị vùng dất này dất nọ dã không thè’ có được trong thời kỳ người ta
còn sống dời sống bộ lạc. Không những không có, mà còn chí có thể nghĩ
ra được khi người ta sống trong chế độ xã hội có vua quan và có kỷ cương
nền nếp.
- Chính những người Giao Chi ở nguồn gốc cũng không biết có
những vùng dất phía bắc với tên là động Đình Hồ, núi Ngũ Lĩnh nữa.
- Đường di từ phía Bác xưống phía Nam toàn rừng núi cheo leo
hiểm trở, chưa có cả đường nữa, không thể có được việc vua di tuần nữa.
Bởi vạy, dây là một truyện do t)c người ta bố trí và tượng tượng ra
sau khi dã có chữ, dã biết việc vua phong, đã biết tên đất. dã có dường đi
và dã hiổu biết những gì về con rồng.

TRUYỆN Cỏ NHŨNí; (ÌÌ 0 NỘI DUNC?
Nội dung của truyện thì càng về sau này người la lại càng lược bỏ
bcrt chi tiết đi, chí giữ lại có chữ tục truyền (để ra déu là ta đã liến bộ

333