Page 317 - Việt NamVăn Minh Sử

chưa thế là đường sông thuận tiện cho thuyền bè, nên giặc đã vào cửa
Thần Phù theo đường kinh mà người Viộl đcã sử dụng từ thế kỷ thứ V (có
khi trước nữa là thời Hùng Vương) để lên sông Đáy mà tới Sơn Tây, rồi
từ đó mới đánh xiiống phủ Đô h(V‘\
Sau này. năm 791. Phùng Hưng nổi lên ở Sơn Tây rồi cũng từ mặt
ấy đánh xuống phủ Đò hộ mới hiểu rõ việc người Tàu đắp La Thành về
phía Bắc Tây Bắc là nhằm chống dỡ chỗ yếu nhất ấy cả đối với giặc biển
ở ngoài lẫn với giặc từ rừng núi ở trong. Còn chính mặt Đông của sông
Hồng thì khống đáng sợ vì các cửa sông chưa thành hình, nên rất khó đi
thuyền vào.

(ỈIẬC NAM CHIẾU'-’

Nam Chiếu là nước nào và ở đâu?
Phía Tây Bắc Giao Châu thuộc miền Tây tỉnh Vân Nam có một xứ
mà dân là ngươi Thái xưa kia chia làm 6 chiếu thuộc tù trưởng dịama oan la ngươi inai xưa kia cnia lam o cnieu tnuọc tu trương ơia
phương cai quản (chiếu dối với dân Thái tức là vua) Mỏng Huề, Việt
Thác, Lãng Khung, Đàng Đạm, Thi Lãng và Mông Xá. Sáu chiếu này có
thời đã cùng thần phục nhà Đường.
Mông Xá ở phía Nam đối với các chiếu trên kia và giáp địa phận
Giao Châu. Đó là nước Nam Chiê\L^\
Khoảng năm khai nguycn (733-741) đời vua Đường Huyền Tông,
Bì La Cáp là vua Nam Chiếu có chí lớn, đút lót tiết độ sứ đạo Kiến Nam

Sự kiện này cải chính những khắng định cúa Maspéro rằng đường viền bờ biển
không xê xích nhau bao nhiêu từ xưa lới nay.
Theo Phạm Văn Sơn, Việt SửTân Bicn, Ir. 233, 234.
Dân Nam Chiếu đã từng sống nhiều phen phá oanh liệt và quạt cường. Dưới đời
Ngô Tôn Ọuyền thời Tam Quốc, họ đã biết tìm những nơi sông ngòi, núi non hiểm
trở như Hà Hoa, Quế Chữ, Vọng Cái, Hoành Sơn, Trường Sa, Hái Ngạn, Lỗ Lôi, o
Tôn. thuộc Hoa Nam đc tụ họp. Ngoài ra họ còn giao thiệp mật thiết với nước Tây
Bà Dạ đế lấy vây cánh. Có sách chép họ là con cháu của Triệu Vũ Đ ế và cúa quan
Tliái phó Lữ Gia bị các tướng nhà Hán là Lộ Bắc Đức và Dương Bộc đánh siêu bạt
đến các xứ trên đây.
Dưới đời Tấn (26.3-316) họ lại hợp lực với bọn Thổ tù làn cận là Triệu Công
Lý chiếm cứ châu Quỳ, châu Diên đặt Làm lộ Da La, lấy châu Cầm, châu Hoan
làm lộ Lâm An cùng nhau cai trị. Họ lập thành trì ở xã Cao Xá thuộc đất Diễn
Châu, phía Đông giáp bể, phía tây giáp Tây Bà Dạ, phía Nam giáp núi Hoành
Sơn rồi tự xưng vương.
Đời Đông Tấn (317-420), Tào Nhĩ được cử đi đánh, nhiều phen đuổi được Nam
Chiếu ra tận bể. Nhưng quân Nam Chiếu rất khôn ngoan, biết trốn tránh sức mạnh,
biết áp dụng chiến thuật co giãn và tiêu hao. Quân Tấn không chịu được thuỷ thổ
đau ốm chốt hại nhiều phải rút lui. Nam Chiếu lại trở về hoành hành như cũ.
329