Page 276 - Việt NamVăn Minh Sử

c h iíơ n í; II
NỀN THƯƠNG MẠI THỰC DÂN TRUNG HOA

T(')M I.u ơ c

Bản chất thương mại

Đối với người Triing Hoa buôn hán là một thiên tính. Sự sốna chung
thân mật cúa người đó hộ với dân bản .xứ đề làm lhưcfng mại là điéu kiện rất
dễ dể dán ban xứ bị dồns hoá. Nhuìig sự dồng hoá có diỗn ra cũng không
đốn mức làm mất dược giống dân canh nông bám chặt lấy đất để sống.

Khinh thường người bản xứ

Bởi V niệm thiên triều Trung Hoa là duy nhất sang trọng còn xung
quanh là man di mọi rợ cả, người Tàu khinh người bản xứ nên trong cuộc
sống chung vần có sự cách biệt. Chuyện người Tàu giấu của tham nhũng
được và nhĩrng người làm thương mại vơ vét những mối lợi dù nhỏ và rơm
rác mấy cũng không từ dã hàm dân bản xứ thù hằn.

Sự bóc lột

Với guồng máy thuxrng mại tố chức rất tinh tế, dân bán xứ dcã bị b()c
lột dến tận xu'o’ng tuv. Đã không cớ một công trình nào xây dựng cho địa
phương cá. cũng không có một ý muốn cái tiến sinh hoạt cho dân chúng.

Điều kiện để mất giống

Trong tình thế ấy, cái dicLi kiộn dc mất giống như người Bách Việt
bị hút Vcào dại khối Trung Hoa là người Lạc Việt lại khôn ngoan di cặp kc
với kẻ dỏ hộ. làm tay chân bộ hạ cho chúng để chia sót mối lợi.
Nhưng may người Lạc Việt đã có cái làng dể trử về quanh quẩn với
dất ruộng mà chịu dựng.
Người Trung Hoa ngoài những nhà cai trị và quân dội dã có những
người dán sống lần với dân bán xứ dể sinh nhai, dồng thời phổ biến
những nền nếp, phong tục, lập quán của họ dc dân bản xứ đồng hoá với

287