Page 275 - Việt NamVăn Minh Sử

vẫn có thê đoán rằng khi thờ tự như thế, người Lâm ấp đã có nhiều đồ thờ
bằng vàng bạc và tài sản của vua và h o c à n g gia cửa họ cũng khỏne thiếu
sì. Ta tất phải tự h ỏ i họ lây đâu ra nhiều vạns bạc như vậy?
Tliì câu trả lời là trons nhũng CU()C liên miên đánh tràn ra phía Nhật
Nam và Cửu Chân, người Lám Âp có thê đã cướp của dân mang về.
Ta chưa nói đến người bị bắt làm tù binh. Ngay cả sứ thần của địch
quốc đến điều đình thường cũng còn bãt giam luôn nữa. Đủ rõ họ hung
hãn đến cỡ nào Chác nguyên do chính cũng còn ở chỗ hai bên không
hiểu tập tục thông sứ của nhau và cũng không thuộc tiếng của nhau nữa.
Khu đất cho hai nền văn minh Trung Hoa và Ân Độ đụng chạm
nhau quả đã phải trái nhiều đau thương vậy.

VAI TRÒ CỦA N(.ƯỜI ẤN THEO PHẬT (HÁO
Ta không thể quên được những người Âúi khác theo Phật giáo hiện
có mặt ở Giao Châu. Ta sẽ lây làm lạ rằng sao lại chẳng có một sự hiểu
lầm đê cho dàn thù vay oán chạ đến những người ấy? Nhưng sự ấy chẳng
diễn ra bới ngay tại chính quốc, hai giáo phái Phật và Bà La Môn vẫn
chống nhau dữ lắm.
Những người Hồ (Ân Độ) làm thân dược với giới chức cai trị như Sĩ
Nhiếp, lại mở tiệm buôn giao thiệp thân mật với dân dịa phương, rồi dựng
chùa, thuyết pháp, cúng dàng, không phân biệt Parias và Melecchas,
những người Hồ ấy, trước mắt dân chúng, dã khác hẳn nhCrng người Lâm
Ap. Đàng kia càng hung hãn, tàn bạo, hiếu chiến thì càng Icàm nổi cái ôn
nhu, thuần hậu, hiếu hoà của đằng nàv, dể dồn đẩy cho Phật giáo thâm
nhập vào tình cám của mọi tầng lớp người, ấy là vô vi thắng hữu vi, tiêu
cực tháng tích cực vậy.
Những loại truyện cố về Chứ Đổng Tử. Trầu Cau, Tấm Cám nếu đã
có lừ trước thì đến hồi này cũng đã được Phật giáo nhuận sắc về nhân
quả, luân hồi, nghiệp dinh. Còn bao nhiêu truyện thán kỳ của Bà La Môn
giáo thì người Việt không biết một chút gì củ (có thể nói ngay cho đến
tận hồi gần đây nữa).

( I I
Đàn Hoa Chi cho sứ lới nói chiivện, Lâm Âp bắt giam sứ nên cuộc cầu hoà
không thành và Đàn Hoa Chi xua quân dánh vào tận Khu Lật năm 468. Lại vua Lê
Đại Hành cho sứ là Từ Mục và Ngô Tứ Canh đến điéu dinh, vua Làm Âp cũng bắt
giam sứ. nêm nãm 982 mói có việc Lc Đại Hành dcm quân vào dánh.
286