Page 270 - Việt NamVăn Minh Sử

N H Ử N ( Ỉ T H Ổ D Â N X Ư A ơ V Ừ N C BỊ L Â M Ấ P C Ư Ỡ N í ; C H I Ế M
Theo tục lệ tang ma của Lâm Ấp do Mã Đoan Lâm kể lại và xem
những cổ vật tìm thấy ở Sa Huỳnh, thuộc Mộ Đức (Quảng Ngcãi) có
những vại bằng sành chứa tro hoa thiêu còn lẫn một vài đốt xương với
những đồ trang sức bằng ngọc thạch, pha lê,v.v... xếp thành một trano
trong đụn cát ở bờ biển, thì ta phái kết luận rằng: trước khi người Lâm Âp
tới, vùng này đã có một giống dân khác, với nhũĩig tục lệ khác. (Cả
những nét chạm trên các vai sành cũng có một phong cách mỹ thuật khác
hẳn phong cách của Lâm Âpy*.
Điều dó chứng tỏ Lâm Âp có thể đã díing bạo lực tiêu diệt hết thổ
dân ở vùng này rồi lập quốc, hoặc có thể đã dồn đuổi họ về những vùng
cao nguyên để chiếm cứ đất dai.

'"C ổ vậl Sa Huỳnh hồi 1909. một viên Giám đốc thương chính Pháp lên là Vinet,
nhân khi tòng sự lại Sa Huỳnh ra bãi biên lang thang trên những đụn cát thì lình cờ
thấy chôn vùi trong cát một kho làng lớn bằng đồ hồng mã não với những vòng tai
bằng những chất gì trong như thuỷ tinh. Những đồ ấy chứa trong những nồi đất.
chôn vùi và xốp đặt gần nhau, nhiêu chừng 120 cái. lại địa phận làng Thành Đức
huyện Đức Phổ (thương có tên là Cư Long Thành).
Đen hồi 1923 bà vợ của viên chánh đoan khác, bà Labanne lại tìm thấy một kho
làng nữa ở 5.6 cây số về phía Bắc là Phú Khương (tức Phú cổ), chỗ này có chừng
200 cái nổi bằng đất đen, những hoa tai, những hột hồng mã não và 24 cục ngọc
trân châu trong riêng một cái nồi khác.
Kho tàng này ở trôn ngọn đụn cát nằm dọc bờ bổ theo hướng Bắc Nam và có
vòng một cánh ra bế đến ngay phía Đống làng Phú Khương. Còn kho Thành Đức
trước choán khoang rộng chừng 30x80m, cũng trong đụn cát, giữa khu có cục đá
chạm vứi hòn núi ở ngay bờ biến.
ớ cả hai kho, những nổi xếp lộn xộn có khi .sát nhau, có khi cách quãng nhau, có
khi cao, có khi thấp. Đụn cát thì không cao lắm trên mực nước bổ từ 2,5m đến 3m.
Và nồi đã được chôn cao trên mực nước bé một ít trên cát ấy.
Hình nổi nặn theo hình trái bầu hoặc hình trụ dày độ một phàn, cao 77 phân,
miệng rộng 60 phân, cổ rộng 47 phân. Mỗi nồi có một nắp đậy giống như hình cái
bình hoa úp ngược xuống. Nắp nồi có khác những nét vuông vắn chạy triện như
kiếu Hv Lạp. Và những trân châu hình tròn có một hai hột đến 13 ly và hình dài thì
có hột dài 20 ly có hột dài dến 46 ly. Có một cái nồi chứa tới 32 hột hình quả trám,
hình vuông hay hình dài.
Nống cụ thì thấy cái thuổng. Còn xương người thì thấy có những đốt xương tím
bầm tỏ ra đã hoả thiêu và có những đốt xương không bị hoả thiêu.
Theo Parmenlier có lẽ dây là hai nghĩa trang cái táng cúa những nhân vật trọng
yếu trong một xã hội cổ. Cũng theo ông, những vật tìm thấy không giống chút gì
với mọi cổ vật khác dã dào được ở các nơi khác. Và trên những vật này đã không có
dấu vết gì của văn minh Chàm. Những dường nét diêu khắc cũng đều không một
chút gì giống với những nét cúa Chàm cổ.
Người la dã đồng ý rằng dó là những cổ vật có từ trước khi người Chàm lập quốc.

281