Page 195 - Việt NamVăn Minh Sử

Đồng niên; Ncirời irone làne đến 50 tuổi đã lo n«hĩ đến việc lên lão 55.
Nỵirừi cìiim tuổi họp thành một hội gọi là hội “Đồníỉ niên”.
Cứ đốn ntỉày mổim 4 TcM mọi nmrời đồns tuổi ấy hội họp
làm lễ đình, chúc mừne sức khoe nhau rồi ăn uống thưởng
xuân. Mỗi năm họ lại kicm điểm bạn đồng niên, và dự tính
ai sẽ là trướng lão. Hội đương nhiên thôi hoạt động khi mọi
người tới 55 tuổi.
Lên lão 55; Nãm 55 tuổi người ta lo lổ chức khao lên lão. và coi đó là
một việc can hệ nhất trong ctời người. Có khao lên lão,
dương sự mới dương nhiên vào ngôi các cụ. Ai đến tuổi
không lo khao, khi có việc ra dinh sẽ không biết ngồi nơi
nào, không lẽ dứng lựa cột dinh, do dó dù phải cám cố bán
dợ ruộng nương người la cũng phai lo làm lễ khao.
Thượng thọ 70-80: Lệ này không bát buộc mỗi người sẽ tùy gia cảnh mà
làm lễ dinh, mời làng, mời giáp iÃn uống. Các cụ bà dến
tuổi này tuv ý ân khao linh dinh hay không. Có khi ca hai
cụ. cụ óng. cụ bà cùng khao. Vồ phía cụ bà sẽ cỏ sửa lễ cá
bên chùa và thỉnh mời ngôi Chư hậu nữa.
Đó là nép sống vc sau nàv, không phái ngay từ hồi dầu đã có y như
thế. Nhưng ngay lừ hồi dầu, sau biến có năm 43, các làng bị mất quý tộc
lãnh dạo dã phái lìm dến cõng thức chung Iicàv, là dùng tuổi lác dể tổ chức
trật lự trong làng, mà không dùng dòng dõi quý tộc nĩta. Ây là một tiến
bộ về hướng dân chủ hoá.

TÍNH LILN ĐỚI THIÊNt; LỈKNCỈ

Bên cạnh cái lình mặn nồng tha thiết của “trong họ ngoài làng"
thuộc vồ cuộc sống xã hợi mà ta dã thây, kể từ sau biến cô 43. người ta
còn thcMii vào dấy một tình liên dới ihicMig licng nữa. Đã cổ những người
phái chết cho nhau, chết vì nhau, trong biến cố và ca sau biến cố nữa
khiên ky niẹm không bat) giờ phai nhoà dược trong lòng cùa nhau. Lại có
liên liêp nhũìig de doạ, hành hạ cúa quan lại nhà Hán sau Mcã Viên làm
cho con người cực nhục, chi cổ thê vé làng mà khóc lóc than thơ với
nhau, cùng bó thương rịt máu an ủi lẫn nhau. Nổ khiến chơ làng, ngơài
lác dụng là một dơn vị cư trú thông thường, còn \ÌI nơi chơ người ta ấp lì
lây nhau, chia vui, chia buổn. chia niSi dau thương với nhau và nhìn thấv
cái nhục của một người là cái nhục chung ciia tất cá. cũng như cái vinh
của một người là cái vinh chung chơ tất ca. Người la chc chở cho nhau,
giấu giếm cho nhau, bênh vực lẫn nhau, cá việc phái lằn việc không phái.

205