Page 118 - Việt NamVăn Minh Sử
P. 118
Điéu mà ai cũng nhìn nhộn thấy ngay là những vần điệu của những
câu ấy hết sức rộng rãi. Có những câu chỉ có bốn tiếng thôi mà cũng có
vần với nhau.
Khi thì tiếng thứ ba vần với tiếng thứ hai;
Bồi ở, lở đi
Tay lùm, hùm nhai
Bới dất, nhặt cỏ
Lắm tlĩóc, nhọc xay.
Khi thì tiếng thứ hai vần với tiếng thứ nhất:
Thắm lấm phai nhiều
Lo hò trắng răng
Mèo trào cây cau
Khi thì tiếng thứ tư vần với tiếng thứ hai:
Người chếl, của lìểt
Ngỗng ớ/7g, lễ ông
Thương thán trách phận
Vàơ nhà ra to
Khi thì tiếng thứ ba vần với tiếng thứ nhất:
Tay dao tay thớt
Tay chèo, tav lái
UY/C sao dược vậy
Tát cạn hắt lấy
Còn khi nói về điệu cao thấp của những tiếng trắc, tiếng bằng xen
nhau, câu nào cũng có đủ.
Hoặc là BBTT như Tai qua nạn khỏi.
Hoặc là TBBT như Ngọn nguồn chân sóng
Hoặc là TBTB như Ngọt như mía lùi
Hoặc là BBTB như Mồm năm miệng mười
Hoặc là TTBT như Miệng cắn chân đá
Hoặc là TTTB như Mật ngọt chết ruồi
Hoặc là TTBB như Mặt rác mày dơ.
Không hề có thành ngữ nào toàn bằng cả hay toàn trắc cả. Thành ra
đứng đơn độc, mỗi thành ngữ có một nhạc điệu, mà đặt vào trong giữa
câu thì thành ngữ ấy lại khiến cho toàn câu có nhạc điệu và nhịp nhàng.
Đó là nhạc tố tự nhiên của tiếng nói mà khi nhập tâm rồi, người ta cứ đặt
theo nhau, câu nọ tiếp câu kia, là có ngay được bài hát nhịp nhàng.
Chẳng hạn như những càu có hai vế. Người ta có thể bắt vần một
cách rất rộng rãi:
123