Page 47 - Việt Nam Văn Hoá Sử Cương

điền ở các lộ ở phía đông nam (Nghệ An và Hà Tĩnh) cho
những quân lính đi trận về chia ở các lộ ấy mà khai
khẩn đất hoang. Năm thứ 18, có lệnh cho các quan đi
đạc khám các sỏ đồn điền rồi chia cho dân cày cấy để
nộp thuế.
0 phương nam, chúa Nguyễn cũng thường chiêu mộ
lưu dân và cho những người có tội cùng các người khách
Minh Hương và Thanh Hà khai khẩn các miền lấy được
của Chiêm Thành và Chân Lạp, rồi đặt quan để cai trị.
Tất cả trung bộ và nam bộ Trung Việt và xứ Nam Việt
là khai thác bằng cách ấy.
Đòi Minh Mệnh, đặt nhiều sỏ dinh điền ở miền duyên
hải hai tỉnh Ninh Bình và Nam Định để khai khẩn đất
hoang, mở thêm được hai huyện Kim Sơn và Tiền Hải.
Ngày nay, vì đất hoang trong nước còn nhiều mà
nhân dân các miền hạ bạn, nhất là ở trung châu Bắc
Việt, chen chúc nhau đông quá, nên chính phủ cũng noi
gương đòi trước mà thi hành chính sách dinh điền, giúp
tiền bạc về ngưu canh điền khí cho dân nghèo khai
khẩn ở miền thượng du Bắc Việt, Trung Việt và nhất là
miền tây bộ Nam Việt.
Giới kệ và địa bộ - ớ đòi Hồng Đức vua bắt dựng giới
kệ ở các ruộng đất công tư để chỉnh đốh lại địa bộ. Vua
Gia Long sau khi thống nhất nam bắc lại sai chỉnh đốh
địa bộ ở Trung Việt và Bắc Việt. Đến đòi Minh Mệnh thì
địa bộ ở Nam Việt cũng làm xong. Từ đấy vê sau địa bộ
cũng có tu bô lại nhiều lần, song vẫn chưa được tinh

tường. Gần đây Chính phủ định lập lại địa bộ tất cả
mấy xứ, hiện nay công việc đã xong được nhiều nơi.
Quĩ khuyến nông - Dân quê nưóc ta nghèo lắm, làm

49