Page 35 - Việt Nam Văn Hoá Sử Cương
P. 35
THIÊN THỨ HAI
KINH TẾ SnsíH HOẠT
I. NÔNG NGHIỆP
Theo các bài khảo cứu rất tường tê của nhà cổ học
H.Maspero thì người Việt Nam xưa "làm ruộng bằng
cuốc đá trau, chớ phép cày ruộng bằng trâu thì sau mới
học theo người Tàu. Có lẽ họ đã biết làm hai mùa, và
nếu thực rằng họ biết lợi dụng nước sông lên để đem
nước vào ruộng thì họ cũng đã là tay làm ruộng khá".
Cứ thê thì dân tộc ta đã chuyển nghề nông từ đời
thượng cổ, nhưng còn ở trạng thái thô sơ. về sau trải
qua cuộc nội thuộc Trung Quốc thì mối học được phép
cày bừa và biết làm đồ dùng bằng sắt'^*, nhờ vậy mà
nông nghiệp phát đạt hơn.
Ta không có thể thuật rõ cái lịch sử phát đạt của
nông nghiệp để xem con đường diễn tiến của nó đã kinh
qua để tới trình độ ngày nay, vì những kinh nghiệm vô
Sử chép rằng quan Thái thú quận Cửu Chân là Nhâm Diên dạy dân
dùng cày bừa để khẩn đất ruộng và dùng sắt để làm điền khí. Sử lại chép
rằng bà l.ữ Hậu nhà Hán không rõ vì bất bình gì vối Triệu Đà cấm người
Tàu không được bán phẩm vật, nhất là đồ dùng bằng sắt cho ngưòi Việt
Nam.
37
