Page 236 - Việt Nam Văn Hoá Sử Cương
P. 236

xuất sắc,  mà chỉ trong phật  học thì  mói thấy xuất hiện
    được những nhân tài giỏi. Như vậy thì ta có thể nói rằng
    trong  lịch  sử  học  thuật  nước  ta,  thòi  đại  ấy  là  thời  đại
    phật học độc thịnh.


                       III.  - THỜI ĐẠI TAM GIÁO


       ở  triều Lý, phật giáo lại thịnh hành hơn trước vì vua
    Lý  Thái  TỔ xuất  thân  ở  cửa  phật  nên  khi  lên  ngôi  thì
    ngài rất trọng Phật giáo.  Đời Lý, những vị sư có tiếng là
    Bảo  Thịnh,  Minh  Tâm,  Vận  Hành,  Đạo  Hạnh,  Minh
    Không.  Triều  Trần  Phật  giáo  vẫn  thịnh,  có  ba  vị  hòa
    thượng tiếng tăm   lừng lẫy,  tục  gọi là  tam  tổ,  tức là:  Đệ
    nhất  tổ  Giác  Hoàng  là  vua  Trần  Nhân  Tôn,  đệ  nhị  tổ
    Pháp Loa,  đệ tam  tổ Huyền  Quang.  Lại có nhiều vị cao
    tăng chủ trương những học thuyết riêng, hoặc trứ tác đê
    bàn đạo lý,  như Ngô Ân thiền sư có thuyết tam bảo, lấy
    thân,  khẩu,  t^jn  làm  gốc  của  đạo,  cửu  Chỉ  thiền  sư có
    thuyết tam  pháp nhất như, Viên Chiếu thiền sư có sách
    Dược sư thập nhị nguyện văn,  sách Tán Viên giác kinh,
    sách  Thập  nhị  bồ  tát  hạnh  tu  chứng  đạo  tràng,  sách
    Tham  đồ biểu  quyết.  Vua  Trần  Thái  Tôn  tu  tại  gia,  có
    sách  Thiền  tông  chỉ  nam  và  sách  Khóa  hư.  Theo  các
    sách của Viên chiếu thiền sư và Trần Thái Tôn thì thấy
    phật  học  bấy  giò  có  tinh  thần  điều  hòa  tam  giáo,  như
    Viên  chiếu  nói về Phật  và  Khổng Tử  có câu  rằng:  "Trú
    tắc  minh  ô chiếu,  dà  lai  ngọc  thô" minh"  (Ngày  thì  mặt
    tròi soi,  đêm thì m ặt trăng chiếu); sách Khóa Hư thì chỗ
    nào cũng dẫn ba lòi  nói của Khổng tử,  Lão  Tử và  Phật
    mà đối chiếu.


    238
   231   232   233   234   235   236   237   238   239   240   241