Page 235 - Việt Nam Văn Hoá Sử Cương

được bổ làm quan, nhưng đó toàn là những người du học
ở Tàu chứ không phải là do các trường học ở Giao Châu
tác thành.

II. - THỜI ĐẠI PHẬT HỌC ĐỘC THỊNH

Từ đòi Đông Hán xã hội ta chịu ảnh hưởng của luân
lý và lễ giáo của nho gia, song sự học nho ở trong dân
gian suốt trong thòi kỳ Bắc thuộc còn thiển cận sơ sài.
Vào khoảng thê kỷ thứ hai thứ ba, phật học ở An Độ đã
do Trung Quốc mà truyền sang nước ta. Từ đòi Lục
triều (từ thê kỷ thứ ba đến thê kỷ thứ sáu) cho đến đời
Đường (618-907), phật giáo cực thịnh ở Trung Quốc, mà
ở nưốc ta thì Phật học cũng thịnh hơn nho học. Đương
hồi nội thuộc Đường, nưốc ta đã có mấy vị cao tăng như
Vô Ngại thượng nhân, Phùng đình pháp sư, Duy giám
pháp sư, vừa giỏi phật học vừa thông hán học‘^\ Đến khi
nước ta thoát ly Trung Quổc mà độc lập thì phật giáo
truyền bá trong dân gian đã rộng nên vua Đinh Tiên
Hoàng mới định giai phẩm các tăng. Đòi Lê Đại Hành
sứ nhà Tống là Lý Giải sang nưóc ta, vì trong nước
không có người nào nho học lỗi lạc để ra đối đáp với sứ
giả, vua phải sai hai vị sư là Lạc Thuận và Khuông Việt
ra đón tiếp. Hai nhà sư ấy thường ngâm vịnh vối sứ
Tông, khiến sứ Tốhg phải phục tài.
Hán học ở Trung Quốc truyền sang nưốc ta từ đầu
thòi kỳ Bắc thuộc, thê mà trải đến đời Đinh, Lê (thê kỷ
thứ mười) trong làng nho học chưa thấy được người nào

Sáng chép rằng: các ông từng họa thi vối mấy nhà văn sĩ đòi Đưòng là
Sầm Thuyên Kỳ và Trương Tịch.
237