Page 103 - Việt Nam Văn Hoá Sử Cương

ở trong quôc gia vậy‘**.
Nếu vị gia trưởng chết đi thì các con trai, từ con
trưởng đến con thứ, nếu có vỢ có con rồi thì khi ấy mỗi
người thành gia trưởng của một gia đình riêng, đôi với
gia đình ấy cũng có đủ những quyền lực như cha thuở
trước. Người con trai trưởng, ngoài sự làm chủ gia đình
riêng lại còn phải thò phụng cha mẹ, nghĩa là ngoài tư
cách làm chủ nhà, lại còn có tư cách làm trưởng chi họ
gồm gia đình của mình và các gia đình của những em
trai. Mỗi người gia trưỏng của gia đình nhỏ, nếu sinh
con trai, thì những con trai ấy lại lập gia đình riêng, rồi
cứ thê mãi, chi họ sẽ mỗi ngày đâm chồi nẩy nhánh mà
to lần mãi ra. Xem như thê thì mỗi người đàn ông đều
có thể làm chủ một nhà và làm trưởng một chi họ. Tất
cả các chi họ ấy họp lại thành họ lớn, tức là đại gia tộc,
người đứng đầu chi trưởng gọi là tộc trưởng, về phương
diện tê tự thì tộc trưởng phải phụng sự tô tiên cả họ ở
nhà thò họ. Tại nhà thờ ấy thò tô tiên của chi trưởng và
tô tiên ngũ đại trở lên của các chi nhánh; còn tổ tiên tứ
đại trở xuổhg thì thò ở nhà riêng của người chi trưởng.
Về phương diện pháp luật thì tộc trưởng có quyền dự tất
cả các cuộc hội nghị gia tộc của các chi họ, phân xử
những việc tranh chấp trong họ, định đoạt hoặc khuyên
bảo khi họ hàng có việc hôn tang hoặc việc quan hệ lợi
hại khác. Nếu tộc trưởng còn trẻ tuổi thì thường ông chú
ruột giúp đỡ hoặc thay thế. ớ Nam Việt thì tộc trưởng
lại là người lớn tuổi hoặc có đức vọng hơn hết ở trong họ,
chứ không theo nguyên tắc đích trưởng như ở Bắc Việt
và Trung Việt.

' Gia hữu nghiêm quân, phụ mẫu chi vị giả.
105