Page 101 - Việt Nam Văn Hoá Sử Cương

thành gia tộc phụ quyền.
Gia tộc Việt Nam xưa nay có hai bậc một là nhà, hay
tiểu gia đình, gồm vỢ chồng cha mẹ và con cái, hai là họ,
hay là đại gia đình, gồm cả đàn ông đàn bà cùng một
ông tổ sinh ra, kể cả người chết và người sống. Thực
vậy, trong gia tộc nước ta người chết dẫu ở cảnh giới cao
siêu, song vẫn thường dự đến cuộc sinh hoạt của gia
đình, và những ngày lễ tết thảy đều tựu tập ở từ đường
để cho người sống tê tự.

Thân thích

Gia tộc phụ hệ ấy tục thường gọi là họ nội, gồm một
chi trưởng và nhiều chi thứ. Lấy một người làm bản vị
thì ỏ trên mình có cha mẹ, trên cha mẹ có ông bà nội gọi
là tổ phụ mẫu, trên ông bà có cụ, gọi là tằng tổ phụ mẫu,
trên cụ có kỵ gọi là cao tô phụ mẫu, rồi đến cao cao tổ,
cho đến thủy tổ. ớ dưới thì có con, dưới con có cháu hoặc
tôn, dưới cháu có chắt hoặc tằng tôn, dưới chắt là chút
hoặc huyền tôn; còn ở dưới nữa gọi chung là viễn tôn.
Tự cao tô đến viễn tôn là cửu tộc.
Đồng hàng vói mình là anh em chị em ruột. Anh em
trai của cha mình gọi là bác chú, hoặc bá phụ và thúc
phụ. Chị em của cha là cô, hoặc cô mẫu. Con bác và chú
đối vối mình là anh em chị thúc bá, hoặc tòng huynh đệ
và tòng tỷ muội; con cô đốỉ với mình là anh em chị em cô
con cậu, hay biểu huynh đệ và biểu tỷ muội.
Họ ngoại thì gồm có những thân thích theo phụ hệ
của mẹ mình; cha mẹ của mẹ là ông ngoại bà ngoại, anh
em trai của mẹ là cậu (cửu), chị em gái của mẹ là dì (dì),

103