Page 102 - Việt Nam Văn Hoá Sử Cương

anh em chị em con cô con cậu cùng anh em chị con con
dì đều gọi là biểu huynh đệ và biểu tỷ muội.
Theo luân thường trong tộc nưóc ta thì người cùng
một họ nội không được lấy nhau, phạm điều cấm ấy là
tội loạn luân, phong tục chê cười mà pháp luật cũng
trừng phạt. Duy đòi nhà Trần thì người con gái tôn thất
không được lấy chồng ngoại tộc, đó chỉ là lệ đặt riêng để
tránh việc con rể cướp ngôi như việc Trần Cảnh cưóp
ngôi nhà Lý, chứ không phải là tục phổ thông'^\
Còn về họ ngoại thì con cô con cậu hay là đôi con dì
cũng không có phép lấy nhau. Song đến bậc cháu trở đi
thì không có lệ cấm nữa, cho nên có câu tục ngữ rằng:
"Cháu cậu mà lấy cháu cô, thóc lúa đầy bồ, lúa má nhà
ta".

Gia trưởng và tộc trưởng

Theo nguyên lý thì trong chê độ phụ quyền, người gia
trưởng có quyền uy tuyệt đốì ở trong nhà, ví dụ như:
1) Gia trưởng có quyền sở hữu và quản lý tài sản của
gia đình, vỢ con phải làm lụng cho gia trưởng chứ không
ai được dinh lợi về phần riêng;
2) Gia trưởng có quyền sở hữu đốỉ với vỢ con và có thể
bắt đi làm thuê hay đem bán đi được.
3) Gia trưởng có quyền độc đoán về việc hôn nhân của
con cái, và quyền sinh sát nữa.
Tóm lại ở trong gia đình, gia trưởng là một vỊ chủ
nhân chuyên chế, cũng như một vị quân chủ chuyên chê

Trần Cảnh lấy Lý Chiêu Hoàng là nữ thái tử của vua Lý Huệ Tôn, rồi
( 1 )
cưóp ngôi nhà Lý mà dựng cơ nghiệp nhà Trần.
104