Page 40 - Văn Hóa Ứng Xử Việt Nam Hiện Nay

'Văn£óa ửnỹ xử 'Việi OCim £iện na^

triển của nhân loại trên hai phương diện lịch đại và đồng
đại. Nghĩa là, có những giá trị đạo đức của ngày hôm qua
song hôm nay có thể bị coi là phản giá trị hay phi đạo đức.
Hoặc ở dân tộc này, giai tầng này được coi là giá trị đạo

đức nghiêm chỉnh, song ở dân tộc khác, giai tầng khác lại
không được thừa nhận hay đơn giản chỉ coi là một vấn đề
thường nhật.

Trong xã hội nguyên thủy, thuật ngữ luân lý được
hiểu là sự sống chung (sốhg bầy đàn, quần tụ...). Tức là nó
thể hiện đặc điểm của mối liên hệ tinh thần - vật chất cơ

bản giữa mọi người trong một không gian sinh tồn còn giữ
được sự thông nhất mà chưa bị phân chia giữa thế giới
thần linh và xã hội. Khi đó luân lý chưa có hàm nghĩa là ý
thức đạo đức, thái độ đạo đức như sau này.

Từ khoảng thế kỷ VI-V trước công nguyên, ở Hy Lạp
cổ đại (ở Trung Quốc và An Độ còn sớm hơn), đạo đức học

đưỢc hình thành. Tại Hy Lạp cổ đại, Arixtôt (384-322)
trước công nguyên - người mà C.Mác gọi là nhà tư tưởng vĩ
đại nhất của thời cổ đại - trong các tác phẩm Đạo đức học,
Thuật hùng biện... có khuynh hướng đặt luân lý, đạo đức

phải phục vụ pháp luật. Đến Hêghen (1770-1831), luân lý
và pháp luật được triết lý một cách hệ thổng. Nói chung, ở
phương Tây luân lý, đạo đức thống nhất có khi đến mức
"hòa tan" trong pháp luật hoặc bị "pháp luật hóa". Do đó,